Tình hình hoạt động của doanh nghiệp nhà nước năm 2023: Lỗ lũy kế và những thách thức
Báo cáo Chính phủ gửi Quốc hội về tình hình tài chính, sản xuất kinh doanh năm 2023 của 671 doanh nghiệp nhà nước cho thấy một bức tranh không mấy khả quan. Trong số này, 134 doanh nghiệp còn lỗ lũy kế, tổng cộng 115.270 tỷ đồng, tương đương 4,6 tỷ USD (tính theo tỷ giá quy đổi ngày 8/10) tới cuối năm ngoái. Riêng 72 doanh nghiệp lỗ phát sinh hơn 33.700 tỷ đồng.
Những ngành nghề chịu ảnh hưởng nặng nề
Năm 2023 chứng kiến nhiều ngành nghề gặp khó khăn, trong đó đáng chú ý là ngành điện lực, vận tải và xi măng. Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) tiếp tục lỗ 26.700 tỷ đồng năm 2023, cao hơn mức ước tính của Bộ Công Thương trước đó (17.000 tỷ đồng). Nguyên nhân chính là do EVN phải huy động các nguồn phát giá cao, chi phí sản xuất tăng, trong khi giá bán lẻ điện chưa đủ bù đắp. Ngành vận tải cũng chưa phục hồi sau những ảnh hưởng nặng nề từ dịch Covid-19. Công ty mẹ – Tổng công ty Hàng không Việt Nam (Vietnam Airline) lỗ hơn 8.850 tỷ đồng trong hai năm (2022-2023). Ngành xi măng cũng gặp khó khăn do sản lượng, giá bán giảm. Tổng công ty Xi măng Việt Nam (VICEM) lỗ 1.078 tỷ đồng trong năm này.
Hiệu quả kinh doanh chưa tương xứng với nguồn lực
Dù tổng kết 671 doanh nghiệp nhà nước vẫn lãi gần 211.200 tỷ đồng, giảm 13% so với năm 2022, hiệu quả kinh doanh tính qua tỷ lệ lãi trước thuế trên vốn chủ sở hữu hay tổng tài sản, đều giảm so với năm 2022. Chính phủ nhận định hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp nhà nước chưa tương xứng với nguồn lực nắm giữ. Một số dự án đầu tư ra nước ngoài gặp khó, tiềm ẩn rủi ro. Bên cạnh đó, một số dự án lỗ lũy kế lớn trong nhiều năm, phương thức tái cơ cấu chưa hiệu quả.
Nguyên nhân và giải pháp
Chính phủ chỉ ra những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng trên là do sản xuất kinh doanh của khu vực nhà nước chịu nhiều tác động bất lợi do yếu tố khách quan như thiên tai, dịch bệnh, căng thẳng kinh tế – chính trị giữa các nước, đứt gãy nguồn cung, nguyên liệu đầu vào biến động. Ngoài ra, cơ chế, chính sách quản lý còn bất cập, như vướng mắc về thể chế khiến việc thoái vốn, cổ phần hóa chậm, chưa tạo điều kiện họ phát huy sự chủ động. Về giải pháp, Chính phủ cho biết tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý về quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp. Nhà điều hành sẽ đẩy tiến độ, nâng hiệu quả các dự án đầu tư của doanh nghiệp nhà nước; cơ cấu, thoái vốn tại các đơn vị yếu kém, thua lỗ.
Vai trò quan trọng của doanh nghiệp nhà nước
Dù gặp nhiều khó khăn, doanh nghiệp nhà nước vẫn đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế. Họ nộp ngân sách hơn 365.500 tỷ đồng, tạo động lực cho các thành phần kinh tế khác phát triển. Họ cũng có vai trò chủ chốt trong một số lĩnh vực như an ninh năng lượng, lương thực, viễn thông, xăng dầu, tài chính. Doanh nghiệp nhà nước cũng tích cực tái cơ cấu, nâng hiệu quả sản xuất kinh doanh, có phương án xử lý các đơn vị trực thuộc, dự án đầu tư thua lỗ, kém hiệu quả. Tuy nhiên, một số doanh nghiệp chưa thể hiện rõ vai trò dẫn dắt, còn yếu ở những ngành quyết định đến nâng sức cạnh tranh của nền kinh tế.
Nguồn: https://vnexpress.net
Xem bài viết gốc tại đây