Điều hành giá điện: Bộ trưởng Công Thương khẳng định không bất cập
Tại phiên chất vấn ở Ủy ban Thường vụ Quốc hội sáng 21/8, Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã tiếp nhận nhiều câu hỏi từ các đại biểu về vấn đề điều hành giá điện và cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời mái nhà. Ông Huỳnh Thanh Phương nhận xét việc điều hành giá điện vừa qua có nhiều bất cập, dẫn đến lỗ cho Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) khoảng 47.500 tỷ đồng trong giai đoạn 2022-2023. Ông đề nghị Bộ trưởng Công Thương đưa ra giải pháp điều hành trong thời gian tới để tránh tình trạng thua lỗ kéo dài cho ngành điện.
Tuy nhiên, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định việc điều hành giá điện không bất cập. Ông giải thích rằng Bộ Công Thương thực hiện 3 chức năng trong việc quản lý Nhà nước về điện lực, bao gồm quy hoạch, kế hoạch; cơ chế chính sách và thanh tra, kiểm tra. Trong việc tham mưu xây dựng cơ chế, nhất là chính sách giá điện, Bộ Công Thương đã tuân thủ đúng quy định pháp luật, như Luật Điện lực và Luật Giá. Ông cũng nhấn mạnh rằng điện là một trong số mặt hàng bình ổn giá, chịu sự quản lý của Nhà nước.
Thách thức trong việc cân bằng giá điện và đảm bảo an sinh xã hội
Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên thừa nhận rằng việc EVN bị lỗ là do chênh lệch giữa chi phí đầu vào và giá bán lẻ điện. Chi phí đầu vào cho sản xuất điện, như than, dầu, khí, được EVN mua theo giá thị trường, trong khi giá bán lẻ điện phải được bình ổn để tránh ảnh hưởng đến đời sống người dân và sản xuất. Điều này dẫn đến tình trạng giá điện không phản ánh đúng chi phí sản xuất, khiến ngành điện bị lỗ.
Ông cũng cho biết, trong hai năm gần đây, EVN đã lỗ khoảng 47.500 tỷ đồng, trong đó năm 2022 lỗ hơn 36.000 tỷ đồng và năm 2023 gần 26.000 tỷ đồng. Số lỗ này chủ yếu do giá bán ra vẫn thấp hơn giá thành. Ngoài ra, giá điện còn phải gánh “nhiệm vụ đa mục tiêu”, bao gồm bù đắp chi phí, khuyến khích đầu tư, bảo đảm an sinh xã hội, an ninh năng lượng, kiểm soát lạm phát. Điều này khiến việc cân bằng giữa các mục tiêu trở nên khó khăn, đòi hỏi cơ quan quản lý phải tính toán lại để đảm bảo đúng vai trò của giá điện.
Giải pháp cho ngành điện trong tương lai
Để tránh thua lỗ của ngành điện trong tương lai, Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết cơ quan này đang tham mưu Chính phủ sửa đổi Luật Điện lực và dự kiến trình Quốc hội tại kỳ họp vào tháng 10. Dự thảo luật sẽ bổ sung quy định xóa bù chéo giữa các khách hàng sử dụng điện, tính giá điện đúng, đủ, tính hết giá thành sản xuất điện, điều độ, vận hành. Các quy định để thị trường bán lẻ điện cạnh tranh vận hành tốt hơn cũng được bổ sung.
Ngoài ra, Bộ trưởng Công Thương cũng cho biết, đầu tháng 8, Trung tâm Điều độ Hệ thống điện quốc gia (A0) đã được chuyển từ EVN về Bộ Công Thương. Việc này nhằm bảo đảm minh bạch, công bằng trong điều độ, vận hành hệ thống giữa các đối tượng phát, sử dụng điện.
Thách thức và giải pháp cho phát triển điện mặt trời mái nhà
Tại phiên chất vấn, bà Nguyễn Hoàng Bảo Trân đã đặt câu hỏi về việc ngành điện dừng mua sản lượng dư từ các hệ thống điện mặt trời mái nhà của người dân, khiến họ chịu thiệt. Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết Chính phủ đã giao Bộ này xây dựng dự thảo Nghị định khuyến khích phát triển điện mặt trời mái nhà tự sản tự tiêu. Theo đó, Nhà nước sẽ mua tối đa 20% công suất đặt dự án điện mặt trời mái nhà.
Tuy nhiên, ông Diên cũng thừa nhận đây là thách thức và có thể gây rủi ro cho an toàn hệ thống điện. Theo Quy hoạch điện VIII, tổng nguồn điện đến 2030 là 150.589 MW, trong đó năng lượng tái tạo (điện mặt trời, điện gió) chiếm khoảng 27%. Do tính bất định của năng lượng tái tạo, để hệ thống điện hoạt động ổn định, không rủi ro, cần nguồn điện nền (điện than, thủy điện…) khoảng 75-80%. Việc nâng tỷ trọng điện tái tạo sẽ gây mất rủi ro an toàn hệ thống, lưới điện cơ sở.
Dự thảo Nghị định khuyến khích phát triển điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu cũng đưa ra các điều kiện ràng buộc, giám sát với nhà đầu tư để giảm tránh tình trạng trục lợi chính sách hay rủi ro cho hệ thống điện. Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định, Bộ Công Thương tiếp thu kiến nghị của đại biểu, nhưng cũng phải tuân thủ các yếu tố kỹ thuật, pháp luật.
Nguồn: https://vnexpress.net
Xem bài viết gốc tại đây
