Kết quả đáng hoan nghênh của Fed: Lạm phát hạ nhiệt, nhưng người dân vẫn lo ngại
Phát biểu tại Jackson Hole, Wyoming vào tháng trước, Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell cho biết chiến dịch tăng lãi suất cơ bản đã thành công trong việc kiểm soát lạm phát mà không gây ra suy thoái và thất nghiệp cao như dự đoán. Điều này đồng nghĩa với việc mục tiêu đưa nền kinh tế “hạ cánh mềm” của Fed sắp hoàn thành. “Lạm phát đã giảm 4,5 điểm phần trăm từ đỉnh cách đây hai năm trong bối cảnh tỷ lệ thất nghiệp thấp. Đây là kết quả đáng hoan nghênh và hiếm thấy trong lịch sử”, ông Powell khẳng định.
Fed thành công trong kiểm soát lạm phát, nhưng người dân vẫn lo ngại
Hai năm trước, các nhà kinh tế lo sợ rằng các đợt tăng lãi suất liên tiếp của Fed sẽ làm suy yếu kinh tế và khiến hàng triệu người mất việc. Tuy nhiên, đến tháng 8 năm nay, chỉ số giá tiêu dùng cá nhân (PCE) – thước đo lạm phát ưa thích của Fed – tăng 2,5%, gần với mục tiêu 2%. Tỷ lệ thất nghiệp vẫn ở mức thấp 4,3% và nền kinh tế ghi nhận tăng trưởng 3% trong quý II. Điều này cho thấy Fed đã thành công trong việc hạ nhiệt lạm phát mà không gây ra suy thoái kinh tế.
Tuy nhiên, phần lớn người dân Mỹ không chia sẻ sự lạc quan này. Niềm tin tiêu dùng dần tăng, nhưng đa số người Mỹ vẫn phàn nàn về giá cả leo thang. Giá các mặt hàng thiết yếu như thực phẩm, xăng dầu vẫn vượt mức trước đại dịch – năm 2020. Lãi vay cao cùng giá bất động sản tăng, khiến nhiều người trẻ lo ngại việc mua nhà. Hãng tư vấn McKinsey cho biết 53% người tiêu dùng trong khảo sát gần nhất cho rằng “giá cả tăng và lạm phát là một trong những mối lo ngại”.
Lý giải cho sự khác biệt trong nhận thức về lạm phát
Có nhiều lý do cho sự khác biệt trong đánh giá sức khỏe nền kinh tế giữa các chuyên gia, giới chức và người dân Mỹ. Thứ nhất, Fed điều chỉnh chính sách lãi suất để quản lý lạm phát, tức tỷ lệ thay đổi giá cả chứ không phải mức giá thực tế. Vì vậy, khi lạm phát tăng đột biến, mục tiêu của ngân hàng trung ương là đưa nó trở lại mức ổn định, chứ không phải đảo ngược hoàn toàn các đợt tăng giá. Khi siết chặt tiền tệ, Fed kỳ vọng mức lương trung bình sẽ theo kịp mặt bằng giá, giúp người tiêu dùng đủ khả năng chi trả. Tuy nhiên, trong khoảng thời gian chờ lạm phát hạ nhiệt, những tác động lên người dân có thể đã diễn ra, theo nhà kinh tế Kristin Forbes.
Thứ hai, nghiên cứu của nhóm nhà kinh tế học dẫn đầu bởi Stefanie Stantcheva tại Đại học Harvard cho thấy quan điểm của giới chuyên gia và dân chúng về lạm phát có khác biệt đáng kể. Các nhà kinh tế thường xem đây là hệ quả của tăng trưởng mạnh. Họ miêu tả nó là kết quả của một nền kinh tế quá nóng, bao gồm các yếu tố như tỷ lệ thất nghiệp thấp, tăng trưởng việc làm mạnh mẽ và lương tăng. Điều này dẫn tới việc các doanh nghiệp tăng giá mạnh mà không mất khách hàng. Ngược lại, khi khảo sát, nhóm của bà Stantcheva phát hiện rằng người dân Mỹ thường xem lạm phát là “một điều tệ hại”. Những người được hỏi cũng tin rằng nó bắt nguồn từ việc chi tiêu quá mức của chính phủ hoặc lòng tham của doanh nghiệp. Họ “không tin các nhà hoạch định chính sách (ngân hàng trung ương) phải đối mặt với những đánh đổi như hoạt động kinh tế giảm hoặc thất nghiệp tăng để kiểm soát giá cả leo thang”.
Bài học rút ra từ đợt tăng lạm phát vừa qua
Theo Bailey, thử thách của ngân hàng trung ương không phải là triệt tiêu khả năng lạm phát xuất hiện, mà xử lý nó thế nào khi diễn ra để hạn chế các cú sốc trong quá trình đưa về mức mục tiêu. Bà Forbes cho rằng cần rút ra bài học từ đợt tăng lạm phát vừa qua, gồm việc có để chỉ số này duy trì ở mức quá cao trong thời gian dài hay không. Fed từng bị chỉ trích vì chậm trễ trong việc nâng lãi suất. Lạm phát bắt đầu tăng vọt vào mùa xuân 2021. Tuy nhiên, cơ quan này ban đầu cho rằng việc tăng này chỉ tạm thời, nên không siết chặt tiền tệ trong thời gian dài.
Nguồn: https://vnexpress.net
Xem bài viết gốc tại đây