Tăng vốn cho Vietcombank: Thách thức và cơ hội
Chính phủ đã đề xuất tăng vốn điều lệ cho Vietcombank – một trong bốn ngân hàng thương mại quốc doanh – nhằm đáp ứng tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu và hỗ trợ tái cơ cấu tổ chức tín dụng yếu kém. Nguồn tăng vốn sẽ đến từ lợi nhuận còn lại lũy kế đến hết năm 2018 và lãi còn lại năm 2021 của ngân hàng.
Sự chênh lệch về quy mô vốn
Trong nửa thập kỷ gần đây, bảng xếp hạng quy mô vốn của các ngân hàng đã có sự thay đổi đáng kể. Khối ngân hàng quốc doanh, vốn giữ vị thế dẫn đầu về tổng tài sản, quy mô cho vay và vốn trong hai thập kỷ trước đó, đang bị nhóm ngân hàng tư nhân vượt qua. Năm 2018, một ngân hàng tư nhân đã lần đầu tiên lọt vào top 3 về quy mô vốn điều lệ ngành ngân hàng. Đến quý II năm nay, hai vị trí dẫn đầu thuộc về VPBank và Techcombank, với quy mô vốn lần lượt hơn 79.300 tỷ và hơn 70.400 tỷ đồng, cao hơn 20.000 tỷ so với BIDV – ngân hàng quốc doanh ở top 3.
Thách thức trong việc tăng vốn cho ngân hàng quốc doanh
Câu chuyện tăng vốn cho nhóm ngân hàng quốc doanh đã được nhắc đến từ nhiều năm nay, nhưng vẫn chưa có giải pháp thỏa đáng. Việc tăng vốn điều lệ thường được thực hiện thông qua ba phương thức chính: phát hành cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu, phát hành riêng lẻ hoặc chia cổ tức. Tuy nhiên, với các ngân hàng quốc doanh, các phương thức này đều gặp nhiều trở ngại. Do yêu cầu sở hữu Nhà nước tối thiểu là 65%, phát hành cho cổ đông hiện hữu đòi hỏi Nhà nước phải đóng thêm phần vốn tương ứng để giữ tỷ lệ sở hữu. Điều này gặp khó khăn do hạn chế về ngân sách. Chia cổ tức bằng cổ phiếu cũng gặp vấn đề tương tự, vì các ngân hàng quốc doanh chịu áp lực chia cổ tức bằng tiền. Trong 7-8 năm qua, chỉ có hai đợt nhóm này được tăng vốn điều lệ bằng chia cổ tức cổ phiếu, là năm 2021 và 2023, các năm còn lại hầu hết chia cổ tức bằng tiền mặt. Việc phát hành riêng lẻ cũng gặp trở ngại, bởi VietinBank đã đạt mức sở hữu Nhà nước tối thiểu, trong khi Vietcombank và BIDV vẫn còn dư địa nhưng chưa thực hiện được.
Lợi thế của ngân hàng tư nhân trong tăng vốn
So với nhóm ngân hàng quốc doanh, các nhà băng tư nhân có phần dễ dàng hơn trong việc tăng vốn. Việc tăng vốn của nhóm này chỉ cần sự đồng thuận của cổ đông và đáp ứng các quy định về giới hạn sở hữu. VPBank, ví dụ, chỉ mất hơn hai năm để trở thành nhà băng đứng đầu về quy mô vốn điều lệ, nhờ việc phát hành cổ phiếu cho cổ đông từ nguồn lợi nhuận chưa chia và các quỹ, cũng như phát hành cổ phiếu cho cổ đông chiến lược Sumitomo.
Áp lực về an toàn vốn
Tăng vốn là điều cần thiết để nâng cao các chỉ tiêu an toàn hoạt động, đặc biệt là tỷ lệ an toàn vốn (CAR). Hệ số CAR được tính theo Thông tư 41 năm 2016, với mức tối thiểu là 8%. Tuy nhiên, CAR của nhóm ngân hàng quốc doanh hiện chỉ đạt khoảng 9-11%, trong khi nhóm ngân hàng tư nhân top đầu đạt tỷ lệ CAR 13-15%.
Giải pháp và thách thức
Ngân hàng Nhà nước và Bộ Tài chính đã chấp thuận cho nhóm ngân hàng quốc doanh tăng vốn điều lệ một phần từ lợi nhuận giữ lại những năm gần đây. Đây là giải pháp khả dĩ nhất mà không ảnh hưởng tới sở hữu Nhà nước. Tuy nhiên, ngay cả khi các phương án này được thông qua, quy mô vốn của nhóm ngân hàng quốc doanh vẫn thấp hơn một số nhà băng tư nhân, khiến tốc độ tăng trưởng của nhóm này bị hạn chế. Không tăng đủ vốn có thể khiến các ngân hàng quốc doanh khó đạt mức tăng trưởng tín dụng lý tưởng, và thậm chí có thể khiến tỷ lệ CAR của một số ngân hàng xuống dưới mức tối thiểu.
Kết luận
Tăng vốn cho ngân hàng quốc doanh là một bài toán khó, đòi hỏi sự cân bằng giữa lợi ích của Nhà nước, hiệu quả hoạt động của ngân hàng và sự cạnh tranh trong thị trường. Giải pháp tối ưu cần được đưa ra để đảm bảo an toàn vốn, thúc đẩy tăng trưởng và nâng cao vị thế của các ngân hàng quốc doanh.
Nguồn: https://vnexpress.net
Xem bài viết gốc tại đây