Giải Nobel Kinh tế học 2024: Vinh danh những nhà nghiên cứu về định chế và thịnh vượng
Vào lúc 11h45 sáng ngày 14/10 (khoảng 16h45 giờ Hà Nội), Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển đã công bố giải Nobel Kinh tế học 2024 thuộc về 3 nhà kinh tế học người Mỹ: Daron Acemoglu, Simon Johnson và James A. Robinson. Ba nhà khoa học này được vinh danh nhờ nghiên cứu về cách các định chế được thành lập và tác động của chúng lên sự thịnh vượng.
Giải Nobel Kinh tế học là giải thưởng cuối cùng được trao mỗi mùa Nobel hàng năm, sau các giải thưởng trong lĩnh vực y học, vật lý, hóa học, văn học và hòa bình. Giải thưởng này không thuộc cơ cấu ban đầu trong di chúc của nhà khoa học Thụy Điển – Alfred Nobel. Nó được bổ sung vào năm 1968, nhân kỷ niệm 300 năm thành lập Ngân hàng Trung ương Thụy Điển – Sveriges Riksbank, cũng là đơn vị đóng góp quỹ cho giải thưởng này. Quy trình đề cử, chọn lọc và trao giải Nobel Kinh tế tương tự như các lĩnh vực khác. Danh tính những người được đề cử và thông tin liên quan được giữ bí mật trong 50 năm.
Nhà khoa học giành giải năm nay được trao huy chương, chứng nhận và 11 triệu kronor Thụy Điển (hơn 1 triệu USD). Đến nay, giải Nobel Kinh tế học đã được trao 56 lần. Người trẻ nhất được xướng tên ở tuổi 46 và người cao tuổi nhất ở tuổi 90. Các nhà khoa học Mỹ hiện đang chiếm ưu thế trong giải thưởng này. Năm ngoái, giải thưởng thuộc về bà Claudia Goldin (78 tuổi) – giáo sư tại Đại học Harvard (Mỹ). Bà được vinh danh nhờ nghiên cứu về thu nhập và đóng góp của phụ nữ vào thị trường lao động, với mục tiêu tìm ra cách thức và nguyên nhân của chênh lệch giới trong thu nhập và tỷ lệ tham gia lực lượng lao động. Goldin là phụ nữ thứ 3 giành giải thưởng này trong 56 năm qua.
Tác động của định chế lên sự thịnh vượng
Nghiên cứu của Daron Acemoglu, Simon Johnson và James A. Robinson tập trung vào vai trò của các định chế trong việc thúc đẩy sự thịnh vượng của một quốc gia. Họ đã chứng minh rằng các định chế tốt, bao gồm pháp luật minh bạch, quyền sở hữu tài sản được bảo vệ, và một hệ thống tư pháp độc lập, là yếu tố quan trọng để tạo ra môi trường kinh doanh ổn định và thu hút đầu tư. Ngược lại, các định chế yếu kém, tham nhũng và bất công có thể dẫn đến sự bất ổn, nghèo đói và trì trệ kinh tế.
Thông qua các nghiên cứu thực nghiệm và phân tích lịch sử, ba nhà khoa học đã chỉ ra mối liên hệ giữa định chế và tăng trưởng kinh tế. Họ đã nghiên cứu các quốc gia khác nhau trong nhiều giai đoạn lịch sử, từ sự phát triển của các đế chế cổ đại đến sự trỗi dậy của các nền kinh tế hiện đại. Bằng cách so sánh các quốc gia có định chế tốt với các quốc gia có định chế yếu kém, họ đã chứng minh rằng các định chế đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững.
Ý nghĩa của giải thưởng
Giải Nobel Kinh tế học 2024 dành cho Daron Acemoglu, Simon Johnson và James A. Robinson là một sự công nhận cho tầm quan trọng của nghiên cứu về định chế và sự thịnh vượng. Nghiên cứu của họ đã cung cấp những hiểu biết sâu sắc về cách thức các định chế tác động đến sự phát triển kinh tế và xã hội.
Giải thưởng này cũng là một lời nhắc nhở cho các quốc gia trên thế giới về tầm quan trọng của việc xây dựng và duy trì các định chế tốt. Các chính phủ cần phải tập trung vào việc cải thiện pháp luật, bảo vệ quyền sở hữu tài sản, và thúc đẩy một hệ thống tư pháp độc lập để tạo ra môi trường kinh doanh ổn định và thu hút đầu tư.
Với những đóng góp của mình, Daron Acemoglu, Simon Johnson và James A. Robinson đã giúp chúng ta hiểu rõ hơn về vai trò của định chế trong việc thúc đẩy sự thịnh vượng và phát triển bền vững. Nghiên cứu của họ sẽ tiếp tục là nguồn cảm hứng cho các nhà nghiên cứu và chính sách gia trong việc xây dựng một thế giới tốt đẹp hơn cho tất cả mọi người.
Nguồn: https://vnexpress.net
Xem bài viết gốc tại đây
