Pre-funding: Nút thắt lớn nhất trong việc nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam
Pre-funding, hay còn gọi là “ký quỹ trước giao dịch”, là một thuật ngữ quen thuộc trong lĩnh vực chứng khoán gần đây. Nó được hiểu đơn giản là quy định yêu cầu nhà đầu tư phải có sẵn tiền hoặc tài sản chứng khoán đủ giá trị trong tài khoản trước khi đặt lệnh mua hoặc bán. Tại Việt Nam, quy định này được áp dụng cho các nhà đầu tư nước ngoài (NĐTNN) theo Thông tư 120 của Bộ Tài chính. Theo đó, NĐTNN muốn tham gia giao dịch trên thị trường chứng khoán Việt Nam phải ký quỹ 100% giá trị giao dịch. Mục đích của pre-funding là bảo đảm tính an toàn và minh bạch của thị trường, tránh tình trạng giao dịch không thể hoàn tất do thiếu vốn hoặc chứng khoán. Tuy nhiên, quy định này cũng tạo ra những hạn chế lớn cho NĐTNN và có thể gây khó khăn trong việc thu hút dòng vốn quốc tế.
Tại sao có pre-funding?
Yêu cầu ký quỹ trước được xem là biện pháp bảo vệ quyền lợi cho bên có quyền, tránh rủi ro trong quá trình thực hiện giao dịch. Pre-funding giúp giảm thiểu rủi ro thanh toán chậm trễ, đặc biệt là trong các giao dịch xuyên biên giới. Đồng thời, nó tăng cường uy tín của các tổ chức tài chính và hỗ trợ tính thanh khoản của thị trường. Tuy nhiên, pre-funding cũng gây ra những hạn chế, như làm tăng chi phí tài chính, giảm tính linh hoạt của dòng tiền đầu tư và tạo ra rào cản cho NĐTNN tiếp cận thị trường. Chính vì những hạn chế này, các tổ chức quốc tế như MSCI và FTSE đã đặt yêu cầu “non pre-funding” là một trong những tiêu chí để xem xét nâng hạng thị trường chứng khoán.
Cởi nút thắt pre-funding
Việt Nam hiện đang nỗ lực đáp ứng các tiêu chuẩn nâng hạng của MSCI và FTSE Russell. Hai tiêu chí cơ bản nhất là giới hạn tỷ lệ sở hữu cho NĐTNN và vấn đề pre-funding. Vào ngày 18/9/2024, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư 68/2024/ sửa đổi và bổ sung Thông tư 120/2020/ về giao dịch chứng khoán, cho phép NĐTNN là tổ chức được đặt lệnh mua cổ phiếu mà không cần ký quỹ 100%. Thông tư này được đánh giá là một bước đi tích cực trong việc tháo gỡ nút thắt pre-funding. Các công ty chứng khoán (CTCK) và NĐTNN có thể thỏa thuận với nhau về giao dịch mua cổ phiếu không yêu cầu phải có đủ tiền khi đặt lệnh.
Hướng đến mô hình thanh toán bù trừ trung tâm
Việc cởi nút thắt “pre-funding” đang hướng đến hệ thống thanh toán bù trừ trung tâm (CCP). Khi áp dụng mô hình này, sẽ bỏ được pre-funding và các sản phẩm khác xử lý rủi ro sell out, buy in. Nếu không áp dụng CCP, thay vì ký quỹ 100% tiền trước khi đặt lệnh, CTCK và ngân hàng lưu ký sẽ thay nhà đầu tư. Thông tư 68 được ban hành để tạm thời gỡ nút thắt pre-funding, tạo điều kiện cho thị trường Việt Nam được nâng hạng lên thị trường mới nổi thứ cấp vào năm 2025. Tuy nhiên, thời điểm hiệu lực nâng hạng sẽ phụ thuộc vào đánh giá nội bộ của FTSE Russell, dự kiến vào tháng 3/2025.
Nguồn: https://vietstock.vn
Xem bài viết gốc tại đây