Tổng quan về tình hình sở hữu cổ phần tại các tổ chức tín dụng
Theo báo cáo số 360/BC-NHNN gửi tới Kỳ họp thứ 8, Quốc hội Khoá XV, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã nêu bật những nỗ lực trong việc hoàn thiện cơ sở pháp lý và triển khai các giải pháp nhằm ngăn ngừa, xử lý tình trạng sở hữu cổ phần vượt giới hạn quy định tại các tổ chức tín dụng. Luật Các Tổ chức tín dụng 2024 đã bổ sung các quy định nhằm tăng cường kiểm soát đầu tư chéo, sở hữu chéo và sở hữu có tính chất thao túng, chi phối trong các tổ chức tín dụng.
NHNN đã tập trung triển khai thanh tra các nội dung liên quan đến tỷ lệ sở hữu cổ phần, mua bán, chuyển nhượng cổ phần của ngân hàng, và cấp tín dụng đối với khách hàng/nhóm khách hàng lớn trong năm 2023. Hoạt động thanh tra về chuyển nhượng, sở hữu cổ phần, cổ phiếu có thể dẫn đến việc thâu tóm, chi phối tổ chức tín dụng cũng được đưa vào Kế hoạch thanh tra năm 2024.
Những giải pháp này đã góp phần giảm thiểu đáng kể tình trạng sở hữu cổ phần vượt giới hạn quy định tại các tổ chức tín dụng, sở hữu chéo trực tiếp giữa các tổ chức tín dụng với nhau và giữa tổ chức tín dụng với doanh nghiệp. Tuy nhiên, vẫn còn một số tồn tại cần được giải quyết.
Những rủi ro tiềm ẩn và hạn chế trong việc kiểm soát sở hữu cổ phần
Báo cáo của NHNN chỉ ra những rủi ro tiềm ẩn và khe hở của pháp luật có thể bị các cổ đông lợi dụng để lách luật nhằm chi phối hoạt động của các tổ chức tín dụng.
Một số vấn đề đáng lưu ý bao gồm:
* Mức độ tập trung sở hữu cổ phần tại một số cổ đông và người liên quan, mặc dù không vi phạm quy định của pháp luật, nhưng cần được quan tâm nhằm ngăn ngừa những rủi ro tiềm ẩn.
* Việc phát hiện mối liên quan giữa các doanh nghiệp còn hạn chế do thông tin để xác định tính liên quan về sở hữu của các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp không phải là công ty đại chúng, rất khó khăn.
* NHNN không chủ động được việc tra cứu thông tin cũng như xác định độ chính xác, tin cậy của các nguồn thông tin, đặc biệt trong bối cảnh thị trường chứng khoán, công nghệ phát triển nhanh như hiện nay.
* Sở hữu chéo liên quan đến nhiều đối tượng thuộc sự quản lý của các bộ/ngành, tuy nhiên, đối tượng quản lý của NHNN chỉ là các tổ chức tín dụng nên việc sở hữu giữa các công ty trong lĩnh vực khác NHNN không có thông tin cũng như công cụ để kiểm soát.
* Việc kiểm soát sở hữu chéo giữa các công ty ngoài ngành với ngân hàng rất khó khăn trong trường hợp cổ đông lớn và người có liên quan của cổ đông lớn cố tình che giấu, nhờ cá nhân/tổ chức khác đứng tên hộ số cổ phần sở hữu để lách quy định của pháp luật về sở hữu chéo/sở hữu vượt mức quy định hoặc lách quy định về giới hạn cấp tín dụng nhóm khách hàng liên quan. Điều này dẫn tới tiềm ẩn nguy cơ hoạt động của tổ chức tín dụng thiếu công khai, minh bạch.
Các giải pháp và kiến nghị của NHNN
NHNN sẽ tiếp tục thực hiện nghiêm việc giám sát an toàn hoạt động của tổ chức tín dụng. Qua công tác thanh tra về vốn, tình hình sở hữu cổ phần của tổ chức tín dụng, hoạt động đầu tư, góp vốn…, trường hợp phát hiện rủi ro, vi phạm, NHNN chỉ đạo tổ chức tín dụng xử lý các tồn tại nhằm ngăn ngừa rủi ro. Đối với các trường hợp phát hiện có dấu hiệu của tội phạm, NHNN xem xét chuyển cơ quan công an điều tra, làm rõ hành vi vi phạm pháp luật (nếu có) để xử lý nhằm ngăn ngừa rủi ro.
NHNN kiến nghị các bộ, ban ngành, đơn vị chủ quản của doanh nghiệp cần quan tâm chỉ đạo các doanh nghiệp thực hiện việc đầu tư, góp vốn mua cổ phần tại các tổ chức tín dụng tuân thủ quy định, sử dụng nguồn vốn đi vay, đặc biệt vốn vay từ các tổ chức tín dụng đúng mục đích, hiệu quả, đảm bảo an toàn và trả nợ đúng hạn cho các tổ chức tín dụng.
Ngoài ra, NHNN tiếp tục rà soát nghiên cứu tham mưu sửa đổi, bổ sung văn bản liên quan đến cổ đông, sở hữu cổ phần của tổ chức tín dụng để hoàn thiện khuôn khổ pháp lý nhằm triển khai Luật Các Tổ chức tín dụng năm 2024 có hiệu lực từ ngày 1/7 vừa qua.
Nguồn: https://vneconomy.vn
Xem bài viết gốc tại đây