Tâm lý tiêu dùng thận trọng, doanh số bán lẻ tăng chậm
Dù nền kinh tế Việt Nam đang phục hồi, sức mua của người dân vẫn chưa tăng mạnh. Theo khảo sát của Vietnam Report, khoảng 40% người dân chưa cảm thấy tình hình tài chính của mình tốt hơn trong những tháng cuối năm. Điều này được thể hiện rõ nét trong giỏ hàng của người tiêu dùng, chủ yếu tập trung vào nhu yếu phẩm và các sản phẩm khuyến mãi. Các đơn vị bán lẻ lớn như MM Mega Market và Saigon Co.op đều ghi nhận doanh số tăng, nhưng chủ yếu nhờ các chương trình khuyến mãi. Giỏ hàng trung bình của mỗi hộ gia đình vẫn duy trì ở mức tương tự, với các sản phẩm chủ yếu là nhu yếu phẩm.
Sức mua yếu kéo theo nhu cầu vay vốn thu hẹp
Tâm lý tiêu dùng thận trọng cũng dẫn đến nhu cầu vay vốn của người dân giảm. Theo bà Trần Khánh Hiền, Giám đốc Khối nghiên cứu Công ty chứng khoán MB, tăng trưởng tín dụng của các công ty tài chính tiêu dùng hiện nay thấp hơn so với toàn ngành, trong khi ở thời điểm kinh tế ổn định, tăng trưởng tín dụng của lĩnh vực này thường gấp đôi. Điều này cho thấy người dân đang hạn chế vay mượn để mua sắm, thay vào đó là tập trung vào việc tiết kiệm và chi tiêu một cách cẩn thận.
Tiêu dùng nội địa chưa thể trở thành động lực chính cho tăng trưởng kinh tế
Mặc dù tốc độ tăng trưởng tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng 9 tháng năm nay tăng 8,8% so với cùng kỳ năm 2023, nhưng vẫn chưa đạt được mức của thời kỳ trước dịch Covid (tăng trên 10%). Tăng trưởng tiêu dùng thực tế từ đầu năm đến nay vẫn chưa thể bật mạnh khỏi ngưỡng 5%, thấp hơn so với mức tăng trưởng trung bình 7% một năm trong giai đoạn 2015-2019. Điều này cho thấy tiêu dùng nội địa chưa thể trở thành động lực chính cho tăng trưởng kinh tế, mà vẫn đang phải dựa vào đầu tư và xuất khẩu để bù đắp.
Khuyến mãi rầm rộ nhưng chưa đủ sức kích cầu
Nhiều chương trình khuyến mãi quy mô lớn đã được tung ra để kích cầu mua sắm, nhưng dưới góc nhìn của các đơn vị phân phối, việc kéo dài thời gian khuyến mãi có thể làm giảm sức hút. Ông Hà Ngọc Sơn, Phó tổng giám đốc Công ty thương mại Sài Gòn (SATRA), cho rằng nên rút ngắn thời lượng khuyến mãi chỉ trong khoảng 1 tháng, nửa tháng hoặc thậm chí 1 tuần, nhưng cần đồng loạt và có chương trình truyền thông rộng rãi để tạo hiệu ứng lan tỏa đồng bộ. Trên các sàn thương mại điện tử, những đợt giảm giá cũng trải đều qua nhiều tháng, do đó ông Nguyễn Bình Minh, Ủy viên Ban chấp hành Hiệp hội thương mại điện tử Việt Nam nhận định đợt khuyến mãi cuối năm sẽ chỉ huy động nhu cầu còn tiềm tàng sót lại.
Cần giải pháp từ chính các nhà bán lẻ để thúc đẩy tiêu dùng
Thay vì chờ đợi vào sức tiêu dùng và thu nhập của người dân cải thiện, ông Minh đề xuất giải pháp nên từ chính các nhà bán lẻ. “Chính việc cam kết tới người dùng ngày một cao sẽ thúc đẩy họ xuống tiền kể cả khi không cần thiết”, ông Minh nhấn mạnh. Một trong những giải pháp đang làm và cần tiếp tục phát triển trong thời gian tới là định danh trong thương mại điện tử. Hỗ trợ hủy đơn ngay cả khi hàng đã giao cũng sẽ góp phần giảm bớt nghi ngại của người mua về hàng hóa, hạn chế tranh chấp.
Cần cải thiện thu nhập của người dân để kích thích tiêu dùng
Sau cùng, cốt lõi là thu nhập của người tiêu dùng cần được cải thiện để tạo tâm lý hứng khởi trong chi tiêu. Theo TS Nguyễn Quốc Việt, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách, cần chú trọng phát triển bền vững khu vực kinh tế tư nhân để tạo ra công việc, thu nhập cho người dân. Điều này sẽ góp phần giúp chính sách tăng lương cơ sở thêm 30% và tăng lương tối thiểu vùng 6% từ ngày 1.7 có tác động rộng lớn và hiệu quả. Để làm được, ông Việt cho rằng sang năm 2025, Chính phủ chưa nên tăng ngay thuế, phí khi chính sách tài khóa chuyển từ nới lỏng sang thắt chặt. Bởi khi đó doanh nghiệp sẽ phải tăng chi phí đầu vào hoặc đẩy cao giá bán ra, vô hình chung tạo tác động ngược tới chính sách kích cầu tiêu dùng đang làm.
Nguồn: https://vnexpress.net
Xem bài viết gốc tại đây