Tóm tắt đề xuất sửa đổi nghị định kinh doanh xăng dầu
Giá xăng dầu: Cơ chế thị trường và vai trò Nhà nước
Bộ Công Thương đề xuất cơ chế giá xăng dầu mới, hướng tới tự do hóa thị trường. Ban đầu, đề xuất công bố giá thế giới, tỷ giá, thuế,… cho 5 mặt hàng nhiên liệu. Tuy nhiên, dự thảo mới chỉ công bố thông tin cho RON 95-III và dầu diesel do hai mặt hàng này chiếm tỷ trọng lớn và ảnh hưởng nhiều đến người tiêu dùng. Đây là bước thí điểm áp dụng cơ chế thị trường, với việc Nhà nước chỉ công bố giá thế giới và các yếu tố đầu vào. Một số ý kiến đề xuất Nhà nước không công bố chi phí kinh doanh và lợi nhuận định mức, để doanh nghiệp tự quyết định và công bố giá. Bộ Công Thương vẫn đang xem xét phương án này, mặc dù nó tạo điều kiện cho doanh nghiệp chủ động nhưng cũng có thể dẫn đến chênh lệch giá giữa các khu vực. Xăng dầu là mặt hàng nhạy cảm, ảnh hưởng đến an ninh kinh tế, vì vậy Nhà nước cần có lộ trình và công cụ kiểm soát phù hợp.
Quy định về thương nhân phân phối xăng dầu
Dự thảo nghị định đưa ra hai phương án về thương nhân phân phối: Phương án 1 cấm thương nhân phân phối mua bán xăng dầu chéo nhau, chỉ được mua từ thương nhân đầu mối. Phương án 2 giữ nguyên hiện trạng, cho phép mua bán giữa các thương nhân phân phối. Nhiều doanh nghiệp phản đối phương án 1 vì cho rằng nó hạn chế quyền kinh doanh. Tuy nhiên, Bộ Công Thương cho rằng việc mua bán chéo không tạo ra nguồn cung mới, mà chỉ làm tăng thêm chi phí và tầng nấc trung gian trong phân phối, dẫn đến chiết khấu thấp và khó kiểm soát nguồn cung. Việc cấm mua bán chéo không làm giảm tính cạnh tranh, mà còn khuyến khích các doanh nghiệp phát triển hướng tới phân khúc thị trường cao hơn, theo quan điểm của Bộ Công Thương. Cơ quan này cũng dẫn chứng ý kiến của cơ quan kiểm tra, thanh tra để ủng hộ phương án 1.
Thách thức và triển vọng của cơ chế giá xăng dầu mới
Việc chuyển đổi sang cơ chế giá xăng dầu theo cơ chế thị trường đặt ra nhiều thách thức. Mặc dù tạo điều kiện cho doanh nghiệp chủ động, nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro về biến động giá, ảnh hưởng đến người tiêu dùng và an ninh kinh tế. Nhà nước cần có giải pháp giám sát và điều tiết thị trường hiệu quả, đảm bảo cung cầu ổn định và giá cả hợp lý. Việc lựa chọn giữa hai phương án quản lý thương nhân phân phối cũng cần cân nhắc kỹ lưỡng, nhằm vừa đảm bảo tính cạnh tranh, vừa kiểm soát được nguồn cung và giá cả. Quá trình chuyển đổi cần có lộ trình rõ ràng, đảm bảo sự minh bạch và công bằng cho tất cả các bên tham gia. Sự tham gia đóng góp ý kiến của các hiệp hội, doanh nghiệp và người dân là rất cần thiết để hoàn thiện cơ chế này.
Nguồn: https://vnexpress.net
Xem bài viết gốc tại đây