Tổng quan về Thị trường Chứng khoán Việt Nam năm 2023
Năm 2023, kinh tế thế giới đối mặt với nhiều thách thức, từ tốc độ phục hồi chậm, tăng trưởng kinh tế thấp, nhu cầu tiêu dùng giảm, nợ công tăng cao, lạm phát giảm không đồng đều đến căng thẳng địa chính trị gia tăng. Việt Nam cũng không tránh khỏi những tác động tiêu cực từ bối cảnh này. Tuy nhiên, nền kinh tế Việt Nam vẫn cho thấy xu hướng phục hồi tích cực và đạt được những thành tựu đáng kể. Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) năm 2023 ước đạt mức tăng trưởng 5,05% so với năm 2022, lạm phát được kiểm soát hiệu quả, cán cân thương mại hàng hóa xuất siêu 28 tỷ USD. Thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam cũng chứng kiến sự phục hồi đáng kể, với chỉ số VN-Index tăng 12,2% và chỉ số HNX Index tăng 12,5% so với cuối năm 2022.
Thị trường Cổ phiếu
Mặc dù chứng kiến nhiều biến động tăng giảm đan xen, thị trường cổ phiếu Việt Nam vẫn ghi nhận mức tăng trưởng khả quan trong năm 2023. VN-Index đóng cửa ở mức 1.129,93 điểm, tăng 12,2% so với cuối năm 2022, trong khi HNX Index đóng cửa ở mức 231,04 điểm, tăng 12,5% so với cùng kỳ. Mức tăng trưởng này được đánh giá là khả quan so với các nước trong khu vực Đông Nam Á và châu Á. Thanh khoản thị trường được cải thiện từ nửa cuối năm 2023, với giá trị giao dịch bình quân đạt 17.579 tỷ đồng/phiên. Quy mô vốn hóa và niêm yết của thị trường cổ phiếu cũng tiếp tục tăng, đạt mức vốn hóa là 5.937 nghìn tỷ đồng (tương đương 58,1% GDP ước tính năm 2023) và quy mô niêm yết là 2.128 nghìn tỷ đồng.
Hoạt động Huy động Vốn
Dù chịu tác động từ thị trường tài chính và nền kinh tế phức tạp, hoạt động huy động vốn qua TTCK Việt Nam vẫn khá tích cực. Tổng giá trị huy động vốn năm 2023 đạt 418.271 tỷ đồng, tăng 33,5% so với năm 2022. Các doanh nghiệp đã huy động vốn để mở rộng hoạt động sản xuất, kinh doanh, giảm áp lực vay vốn ngân hàng. Chính phủ cũng huy động được thêm nguồn vốn để đẩy mạnh đầu tư công. Số lượng tài khoản nhà đầu tư mở mới tăng mạnh, đạt 395.290 tài khoản, nâng tổng số lượng tài khoản chứng khoán lên hơn 7,29 triệu tài khoản, tương đương 7,5% dân số.
Thị trường Trái phiếu Niêm yết
Thị trường trái phiếu niêm yết (bao gồm trái phiếu Chính phủ và trái phiếu doanh nghiệp) tính đến cuối tháng 12/2023 có 460 mã trái phiếu niêm yết với tổng giá trị niêm yết đạt hơn 2.030 nghìn tỷ đồng, tăng 16,5% so với năm 2022. Về quy mô giao dịch, giá trị giao dịch bình quân của các công cụ nợ trong tháng 12/2023 đạt hơn 13.370 tỷ đồng/phiên. Tuy nhiên, tính chung cả năm 2023, giá trị giao dịch bình quân đạt 6.862 tỷ đồng/phiên, giảm 15% so với bình quân năm 2022. Nguyên nhân là do động thái tăng lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) và lợi suất trái phiếu chính phủ toàn cầu tăng cao đã khiến dòng vốn rút mạnh khỏi các thị trường mới nổi. Năm 2023 cũng là năm đánh dấu hệ thống giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ chính thức đi vào hoạt động.
Thị trường Chứng khoán Phái sinh và Chứng quyền
Thị trường chứng khoán phái sinh bước sang năm hoạt động thứ 6, với 3 sản phẩm giao dịch chính là hợp đồng tương lai (HĐTL) chỉ số VN30, hợp đồng tương lai trái phiếu Chính phủ 5 năm và hợp đồng tương lai trái phiếu Chính phủ 10 năm. Sản phẩm hợp đồng tương lai chỉ số VN30 vẫn là sản phẩm giao dịch sôi động nhất. Thị trường chứng khoán phái sinh thu hút sự tham gia của ngày càng nhiều nhà đầu tư trong nước và nước ngoài. Số lượng các tài khoản giao dịch mở trên thị trường chứng khoán phái sinh tiếp tục tăng, đạt gần 1,5 triệu tài khoản. Thị trường chứng quyền đã phát triển được 4 năm và đạt được những kết quả khả quan, với trung bình 8 – 10 công ty chứng khoán tham gia phát hành chứng quyền mỗi năm.
Hoạt động của các Công ty Niêm yết
Tính đến ngày 31/1/2024, TTCK có 966 công ty niêm yết và công ty đại chúng quy mô lớn thực hiện đăng ký công bố Báo cáo tài chính (BCTC) quý 4/2023. Trong số này, có 762/966 công ty báo cáo có lãi, chiếm 79%. Nhìn chung, kết quả hoạt động sản xuất, kinh doanh của các công ty niêm yết và công ty đại chúng quy mô lớn vẫn còn khó khăn, tổng doanh thu thuần lũy kế năm 2023 và tổng lợi nhuận sau thuế lũy kế năm 2023 (chưa kiểm toán) của các công ty giảm lần lượt là 3,18% và 8,84% so với cùng kỳ năm trước.
Hoạt động của các Tổ chức Trung gian
Trong năm 2023, Bộ Tài chính (Ủy ban chứng khoán Nhà nước) tiếp tục đẩy mạnh việc rà soát để xử lý, tiến hành tái cấu trúc các công ty chứng khoán và công ty quản lý quỹ. Tính đến cuối năm 2023, thị trường có 82 công ty chứng khoán và 43 công ty quản lý quỹ đang hoạt động. Tổng doanh thu các công ty chứng khoán đạt 67.883 tỷ đồng, tăng 28,75% so với năm 2022; tổng lợi nhuận sau thuế của các công ty chứng khoán đạt 16.964 tỷ đồng, tăng 19,39%. Tổng giá trị tài sản quản lý (AUM) tại 43 công ty quản lý quỹ tại thời điểm cuối tháng 12/2023 đạt 639 nghìn tỷ đồng, tăng gần 16% so với thời điểm cuối năm 2022.
Hoàn thiện Thể chế và Khung pháp lý
Năm 2023 cũng đánh dấu những thành quả trong công tác hoàn thiện thể chế, hệ thống khung pháp lý và chính sách cho TTCK. Bộ Tài chính đã ban hành 3 Thông tư hướng dẫn về đăng ký, lưu ký, thực hiện quyền, chuyển quyền sở hữu, thanh toán giao dịch và tổ chức thị trường giao dịch trái phiếu doanh nghiệp chào bán riêng lẻ tại thị trường trong nước. Đặc biệt, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái đã ký ban hành Chiến lược phát triển TTCK đến năm 2030, là căn cứ quan trọng để toàn ngành chứng khoán xây dựng các mục tiêu, định hướng và các giải pháp phát triển TTCK trong thời gian tới.
Hoạt động Giám sát, Thanh tra và Xử lý Vi phạm
Hoạt động giám sát, thanh tra và xử lý vi phạm cũng được đẩy mạnh nhằm đảm bảo thị trường hoạt động an toàn và lành mạnh. Ủy ban chứng khoán Nhà nước đã phối hợp chặt chẽ với các sở giao dịch chứng khoán, các cơ quan chức năng, cơ quan quản lý khác trong tăng cường giám sát, phát hiện và xử lý nghiêm các vi phạm. Trong năm 2023, Ủy ban chứng khoán Nhà nước đã chủ trì tổ chức triển khai 78 đoàn thanh, kiểm tra, ban hành 475 quyết định xử phạt với tổng số tiền phạt 42,9 tỷ đồng. Một số vụ việc điển hình đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự đã được cơ quan điều tra khởi tố.
Thách thức và Cơ hội trong Năm 2024
Trước những bất ổn của thế giới, kinh tế Việt Nam nói chung và TTCK nói riêng được dự đoán còn tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Tuy nhiên, TTCK Việt Nam vẫn có tiềm năng tăng trưởng khi một số yếu tố tích cực tiếp tục được duy trì. Nhiều tổ chức quốc tế đưa ra dự báo khả quan về triển vọng phát triển kinh tế Việt Nam. Năm 2024, Ủy ban chứng khoán Nhà nước sẽ tập trung triển khai một số giải pháp trọng tâm để thúc đẩy phát triển TTCK theo hướng bền vững, bao gồm: hoàn thiện khung pháp lý, thể chế; đẩy mạnh các giải pháp nhằm nâng hạng TTCK; hoàn thiện hệ thống công nghệ thông tin trên thị trường; tiếp tục công tác tái cấu trúc, tổ chức lại TTCK.
Nguồn: https://vneconomy.vn
Xem bài viết gốc tại đây