Quỹ Bình ổn Giá Xăng Dầu: Chuyển Về Ngân Sách Nhà Nước
Trong dự thảo lần 3 Nghị định kinh doanh xăng dầu, Bộ Công Thương đề xuất chuyển Quỹ bình ổn giá xăng dầu về ngân sách nhà nước, thay vì để tại doanh nghiệp như hiện nay. Điều này đồng nghĩa với việc trích lập và sử dụng quỹ sẽ do Chính phủ quyết định. Việc bình ổn mặt hàng này sẽ được thực hiện theo Luật Giá 2023, chỉ áp dụng khi giá biến động mạnh, bất thường, ảnh hưởng đến kinh tế – xã hội hoặc trong trường hợp khẩn cấp (thiên tai, dịch bệnh).
Lợi Ích Của Việc Chuyển Quỹ
Theo ông Bùi Ngọc Bảo, Chủ tịch Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam (VINPA), việc chuyển Quỹ bình ổn giá xăng dầu về ngân sách là hợp lý. Ông cho rằng, việc này sẽ giúp quản lý tập trung, minh bạch thông tin và khắc phục những bất cập trong việc sử dụng quỹ. Ngoài ra, việc doanh nghiệp chịu trách nhiệm quản lý quỹ cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro, đặc biệt là khi họ phải bù lỗ hoặc thanh, kiểm tra.
Bất Cập Trong Quản Lý Quỹ Hiện Nay
Kết luận của Thanh tra Chính phủ cuối năm 2023 cho thấy, 7 đầu mối xăng dầu đã sử dụng sai mục đích Quỹ bình ổn giá, không kết chuyển tiền về tài khoản quỹ mà để lại tài khoản thanh toán của doanh nghiệp, gần 7.930 tỷ đồng. Thậm chí, một số chủ doanh nghiệp, như trường hợp Xuyên Việt Oil, đã chiếm dụng, sử dụng trái phép tiền từ Quỹ bình ổn cho các mục đích cá nhân. Số dư trên quỹ này hơn 6.655 tỷ đồng tính đến cuối năm 2023, tăng hơn 2.000 tỷ so với năm trước, theo Bộ Tài chính.
Giai Đoạn Chuyển Tiếp và Các Phương Án
Quá trình chuyển đổi về một đầu mối sẽ cần giai đoạn chuyển tiếp. Doanh nghiệp nào bị âm quỹ sẽ cần có giải pháp để về trạng thái bình thường. Nhà nước có thể bù cho doanh nghiệp bị âm khi về một quỹ chung hoặc cho phép doanh nghiệp trích quỹ tới khi không âm. Một số doanh nghiệp, như PVOIL, đề xuất Nhà nước cấp bù phần đã ứng ra cho những doanh nghiệp bị âm quỹ sau khi tất cả đầu mối cùng nộp tiền về ngân sách.
Phương Án Thay Thế Quỹ Bình Ổn Giá
Một số chuyên gia đề xuất Nhà nước bình ổn mặt hàng xăng dầu bằng hiện vật (xăng dầu), tức phải có quỹ dự trữ xăng dầu đủ lớn, thay vì duy trì Quỹ bình ổn giá. Quỹ dự trữ này phải được hạch toán, luân chuyển, thấp mua vào, cao bán ra như một công ty quản lý vốn Nhà nước. Tuy nhiên, hiện cơ cấu dự trữ xăng dầu của Việt Nam đến từ các nguồn, gồm dự trữ thương mại tại các doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu (20 ngày cung ứng), thương nhân phân phối (5 ngày); dự trữ quốc gia và sản xuất tại hai nhà máy lọc dầu. Quy định dự trữ thương mại từng được họ phản ánh là ảnh hưởng tới tài chính, rủi ro về giá, vì nhiều thời điểm “mua lúc giá cao, hàng về tới kho đã giảm”.
Kết Luận
Việc chuyển Quỹ bình ổn giá xăng dầu về ngân sách nhà nước là một bước tiến quan trọng trong việc quản lý và sử dụng quỹ. Tuy nhiên, cần có cơ chế giám sát chặt chẽ để đảm bảo công khai, minh bạch và tránh thất thoát, chiếm dụng tiền của người dân. Ngoài ra, cần có giải pháp phù hợp để giải quyết vấn đề của các doanh nghiệp bị âm quỹ trong giai đoạn chuyển tiếp. Bên cạnh đó, việc tăng cường nguồn lực dự trữ xăng dầu quốc gia cũng là một giải pháp quan trọng để bình ổn thị trường xăng dầu trong tương lai.
Nguồn: https://vnexpress.net
Xem bài viết gốc tại đây