Phát triển nhà đầu tư tổ chức: Chìa khóa cho thị trường chứng khoán Việt Nam bền vững
Tại cuộc Đối thoại tháng 7 với chủ đề “Nâng hạng, gọi vốn và phát triển nhà đầu tư tổ chức” (do CLB Nhà báo chứng khoán tổ chức ngày 19/7), Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi nhấn mạnh tầm quan trọng của nhà đầu tư tổ chức trong việc thúc đẩy sự phát triển bền vững của thị trường chứng khoán Việt Nam. Hiện tại, số lượng tài khoản nhà đầu tư cá nhân trên thị trường đạt gần 8 triệu, nhưng tỷ trọng của nhà đầu tư tổ chức vẫn còn rất khiêm tốn. Điều này cho thấy thị trường chứng khoán Việt Nam chưa thực sự ổn định và thiếu đi sự bền vững.
Nỗ lực từ cơ quan quản lý
Bộ Tài chính và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) đã nhận thức rõ vấn đề này và xác định phát triển nhà đầu tư tổ chức là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong giai đoạn tới. Bộ Tài chính sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các loại hình quỹ đầu tư, đặc biệt là quỹ hưu trí tự nguyện. Quốc hội đã thông qua Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi), mở ra cơ hội cho Bộ Tài chính rà soát và bổ sung quy định về quỹ hưu trí tự nguyện, nhằm khuyến khích huy động nguồn lực từ các quỹ này.
Ngoài ra, Bộ Tài chính cũng tập trung vào việc đơn giản hóa các điều kiện, tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư tổ chức tham gia thị trường chứng khoán. Ví dụ, UBCKNN đã đưa ra ý kiến về việc nhà đầu tư nước ngoài không cần phải ký quỹ 100% khi mua cổ phiếu tại Việt Nam.
Cần thay đổi cơ cấu nhà đầu tư
Bà Vũ Thị Chân Phương, Chủ tịch UBCKNN, cho rằng tỷ lệ nhà đầu tư cá nhân chiếm hơn 90% trên thị trường chứng khoán Việt Nam là một trong những nguyên nhân khiến thị trường chưa ổn định và dễ bị ảnh hưởng bởi tâm lý nhà đầu tư. Theo bà Phương, các thị trường chứng khoán phát triển thường có tỷ lệ nhà đầu tư tổ chức chiếm từ 50-60%.
Bà Phương cũng khẳng định việc nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam phụ thuộc vào đánh giá của các tổ chức xếp hạng quốc tế, dựa trên trải nghiệm thực tế của nhà đầu tư nước ngoài. Điều này đòi hỏi sự chung sức của nhiều bên, trong đó có việc thu hút thêm nhà đầu tư tổ chức.
Tập trung vào các nhóm nhà đầu tư tổ chức tiềm năng
Ông Nguyễn Quang Thuân, Chủ tịch FiinGroup, cho rằng việc thu hút nhà đầu tư tổ chức cần tập trung vào một số nhóm nhà đầu tư tiềm năng. Hiện nay, Việt Nam có khoảng 110 quỹ nội địa, nhưng giá trị tài sản quản lý chỉ đạt 74.000 tỷ đồng, thấp hơn nhiều so với tiềm năng. Nhóm các công ty bảo hiểm và quỹ đầu tư bảo hiểm có tổng tài sản lên tới 906 nghìn tỷ đồng, nhưng tỷ lệ phân bổ vào trái phiếu doanh nghiệp và cổ phiếu còn rất thấp.
Ngoài ra, quỹ hưu trí tự nguyện đang phát triển nhưng quy mô còn hạn chế, trong khi Bảo hiểm xã hội Việt Nam chưa được phép đầu tư vào cổ phiếu và trái phiếu doanh nghiệp. Tổng tài sản của Bảo hiểm xã hội Việt Nam đạt 1.233 nghìn tỷ đồng, quỹ hưu trí là 7,34 nghìn tỷ đồng, đây là những nguồn lực tiềm năng cần được khai thác.
Dư địa thu hút nhà đầu tư tổ chức còn lớn
Ông Thuân cũng cho biết tỷ lệ sở hữu được tự do chuyển nhượng (free-float) trên thị trường chứng khoán Việt Nam ở mức tương đối thấp, ước tính khoảng 45,5%. Cùng với tiến trình thoái vốn Nhà nước ở nhiều doanh nghiệp, dư địa để thu hút thêm nhà đầu tư tổ chức trong và ngoài nước còn rất lớn.
Vướng mắc trong việc thu hút nhà đầu tư tổ chức
Ông Lê Thanh Tuấn, Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Đầu tư và kinh doanh vốn nhà nước (SCIC), cho biết các nhà đầu tư tổ chức trong và nước ngoài muốn tham gia mua bán cổ phần nhà nước gặp nhiều khó khăn. Nhiều nhà đầu tư tổ chức nước ngoài muốn thực hiện giao dịch theo phương thức thỏa thuận, trong khi việc thoái vốn, cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước phải thực hiện thông qua đấu giá, công bố thông tin theo quy định.
Ông Tuấn cũng đề xuất cần thay đổi phương thức bán vốn và một số nội dung chính sách để gỡ vướng cho quy trình bán vốn, chẳng hạn như rà soát lại quy định sắp xếp sử dụng đất.
Cần tạo ra yếu tố mới thu hút dòng vốn đầu tư
Ông Dominic Scriven, Chủ tịch Công ty Quản lý Quỹ Dragon Capital Việt Nam, cho biết trong 4 năm qua, nhà đầu tư nước ngoài đã bán ra 4 tỷ USD, riêng năm 2024 đã bán ròng hơn 2 tỷ USD. Ông Scriven thẳng thắn nhận định Việt Nam cần tạo ra những yếu tố mới, những câu chuyện hấp dẫn để thu hút sự quan tâm của dòng vốn đầu tư tài chính quốc tế, bởi nhiều thị trường khác đang có những điểm thu hút hơn.
Nguồn: https://cafef.vn
Xem bài viết gốc tại đây