24 Năm Chứng Khoán Việt Nam: Từ Bước Chập Chững Đến Vươn Tới Tầm Cao
Ngày 28/7/2000 đánh dấu một cột mốc lịch sử cho thị trường chứng khoán Việt Nam khi hai mã chứng khoán đầu tiên, REE của REE Corp và SAM của SAM Holdings, được giao dịch. Sự kiện này mở ra một giai đoạn mới cho sự phát triển của nền kinh tế Việt Nam và ngành chứng khoán nói riêng. Trải qua gần 3 thập kỷ, chứng khoán Việt Nam đã chứng kiến sự phát triển vượt bậc, từ một thị trường sơ khai, non trẻ trở thành một thị trường năng động và thu hút đầu tư.
Sự Phát Triển Vượt Bậc Của Thị Trường Chứng Khoán Việt Nam
Từ 2 mã chứng khoán ban đầu, thị trường chứng khoán Việt Nam hiện nay đã có đến 729 mã cổ phiếu và chứng chỉ quỹ niêm yết trên HoSE và HNX, cùng 878 cổ phiếu đăng ký giao dịch trên UPCoM. Tổng giá trị niêm yết và đăng ký giao dịch xấp xỉ 2,28 triệu tỷ đồng, tương đương 22% GDP năm 2023. Thị trường chứng khoán Việt Nam cũng ghi nhận sự gia tăng ấn tượng về vốn hóa thị trường, đạt 6,9 triệu tỷ đồng (270 tỷ USD), tăng 16% từ đầu 2024 và tương đương 67% GDP năm 2023. Trong đó, có đến 49 doanh nghiệp tỷ USD cùng hàng trăm cái tên có vốn hóa trên 10.000 tỷ đồng.
Thăng Trầm Qua Các Giai Đoạn
Chặng đường phát triển của thị trường chứng khoán Việt Nam không phải lúc nào cũng bằng phẳng. Từ vạch xuất phát 100 điểm, VN-Index từng có những giai đoạn tăng rất sốc (2005-2007) nhưng cũng giảm đầy khốc liệt, đặc biệt là thời kỳ đầu khi thị trường còn non trẻ, các cơ chế vận hành chưa hoàn thiện. Từ sau giai đoạn khủng hoảng tài chính toàn cầu (2008-2009), thị trường chứng khoán Việt Nam đã ổn định hơn. VN-Index đi lên bền bỉ và lần đầu trở lại đỉnh 1.200 điểm vào đầu 2018. Tuy nhiên, thị trường sau đó giảm mạnh trước khi nhận cú sốc từ Covid-19 và rơi sâu về đáy dài hạn vào tháng 3/2020.
Làn Sóng Nhà Đầu Tư Mới Và Sự Phát Triển Bền Vững
Từ năm 2020, chứng khoán Việt Nam bước sang một chương mới với làn sóng nhà đầu tư mới tham gia “ồ ạt” trong bối cảnh tiền rẻ do chính sách tiền tệ nới lỏng để hỗ trợ nền kinh tế. Dòng tiền từ nhà đầu tư trong nước liên tục đổ vào thị trường đẩy thanh khoản lên rất cao, có thời điểm đạt hơn 2 tỷ USD trong một phiên. VN-Index liên tục công phá các mốc điểm chưa từng thấy như 1.300, 1.400 và đỉnh cao là 1.500 hồi cuối 2021 đầu 2022. Sau giai đoạn phát triển quá nóng, những biện pháp siết chặt kỷ cương của cơ quan quản lý đã đưa chứng khoán Việt Nam trở lại quỹ đạo tăng trưởng ổn định và bền vững hơn. Giao dịch trên thị trường vẫn sôi động, thanh khoản dù không còn bùng nổ nhưng vẫn cao hơn nhiều so với thời kỳ trước Covid.
Những Cột Mốc Quan Trọng
Thị trường chứng khoán Việt Nam đã trải qua nhiều cột mốc quan trọng trong hành trình phát triển. Việc tăng số phiên giao dịch từ 3 lên 5 phiên/tuần từ năm 2002 đã tạo ra nhịp đập thị trường đều đặn và thường xuyên, góp phần làm gia tăng mức độ phổ biến của chứng khoán trong công chúng. Tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài (NĐTNN) tại tổ chức niêm yết được nâng từ 20 lên 30% vào năm 2003 và tiếp tục được nâng lên 49% vào năm 2005, giúp thị trường chứng khoán đón đầu làn sóng đầu tư nước ngoài. Sự ra mắt của Trung tâm Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) vào năm 2005 và Trung tâm Lưu ký Chứng khoán (VSD) vào năm 2006 đã mở rộng thêm lựa chọn cho nhà đầu tư. Phương thức khớp lệnh liên tục được áp dụng vào năm 2007 tạo ra cú huých lớn góp phần thu hút thêm dòng tiền chảy vào thị trường.
Đa Dạng Hóa Sản Phẩm Đầu Tư
Cùng với sự phát triển của thị trường, các sản phẩm đầu tư cũng ngày càng được đa dạng hoá. Sự ra đời của Công ty quản lý quỹ tại Việt Nam VFM vào năm 2003 đánh dấu sự tham gia của nhà đầu tư tổ chức chuyên nghiệp trong nước đầu tiên, đồng thời mở đầu cho một dạng đầu tư tập thể mới trên thị trường. Sau 2 thập kỷ phát triển, quy mô tổng tài sản quản lý (AUM) của các quỹ đầu tư ở Việt Nam đã tăng vọt lên đến 639.000 tỷ đồng vào cuối năm 2023. Số lượng quỹ đầu tư tại Việt Nam cũng tăng vọt lên mức 107 với đa dạng các loại hình như quỹ trái phiếu, quỹ cân bằng, quỹ cổ phiếu, quỹ ETF, quỹ hưu trí…
Nâng Cao Khung Pháp Lý Và Thu Hút Vốn Đầu Tư
Sự ra đời của Luật Chứng khoán đầu tiên vào năm 2006, có hiệu lực từ 1/7/2007, đã tạo cơ sở cho thị trường chứng khoán phát triển nhanh, ổn định và đảm bảo lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư. Luật Chứng khoán năm 2006 đã hình thành khung khổ pháp lý tương đối đầy đủ, đồng bộ, điều chỉnh toàn diện, đáp ứng được yêu cầu về tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước về chứng khoán và thị trường chứng khoán; đảm bảo các doanh nghiệp tham gia trên thị trường phải hoạt động công khai, minh bạch, từ đó góp phần làm minh bạch hoá nền kinh tế.
Hỗ Trợ Phát Triển Nền Kinh Tế
Thị trường chứng khoán ngày càng trở thành kênh thu hút vốn đầu tư dài hạn quan trọng cho nền kinh tế, tăng cường vốn đầu tư xã hội. Thị trường chứng khoán từ một kênh đầu tư ít được chú ý nay đã trở nên rất phổ biến với hàng triệu nhà đầu tư và 8 triệu tài khoản chứng khoán (tính đến cuối tháng 6). Trong đó, nhà đầu tư cá nhân có hơn 7,98 triệu tài khoản, tương đương khoảng 8% dân số Việt Nam.
Mục Tiêu Phát Triển Và Thu Hút Vốn Ngoại
Theo Chiến lược phát triển thị trường chứng khoán đến năm 2030, Việt Nam hướng đến mục tiêu đạt mốc 9 triệu tài khoản giao dịch chứng khoán của nhà đầu tư trên TTCK vào năm 2025 và 11 triệu tài khoản vào năm 2030. Trong đó, Chính phủ yêu cầu tập trung phát triển nhà đầu tư có tổ chức, nhà đầu tư chuyên nghiệp và thu hút sự tham gia của nhà đầu tư nước ngoài. Để thu hút dòng vốn ngoại trở lại, một trong những nhiệm vụ quan trọng là hoàn thiện các tiêu chí để nâng hạng thị trường từ cận biên lên mới nổi.
Nâng Hạng Thị Trường Và Tiềm Năng Phát Triển
Chứng khoán BSC nhận định FTSE sẽ có kỳ đánh giá và đến tháng 9/2024, khả năng thị trường chứng khoán Việt Nam được xem xét nâng hạng chính thức lần này. Với MSCI, bộ phận phân tích kỳ vọng thị trường chứng khoán Việt Nam có thể được xem xét đưa vào danh sách theo dõi trong tương lai gần, vào tháng 6/2025. Nếu được nâng hạng, thị trường Việt Nam có cơ hội đón dòng vốn rất lớn từ các quỹ đầu tư lấy MSCI Emerging Market Index làm tham chiếu và đồng thời tái định giá thị trường với mức P/E cao hơn.
Nguồn: https://cafef.vn
Xem bài viết gốc tại đây