Thị trường xăng dầu Việt Nam: Cần chuyển đổi từ điều hành hành chính sang cơ chế thị trường
Tại tọa đàm về thị trường xăng dầu ngày 30/7, ông Hoàng Văn Cường, Phó hiệu trưởng Đại học Kinh tế quốc dân, đã đưa ra những phân tích sâu sắc về tình trạng hiện tại và đề xuất hướng đi mới cho thị trường xăng dầu Việt Nam. Ông cho rằng, hiện nay Chính phủ sử dụng 3 công cụ để điều hành và bình ổn giá xăng dầu, bao gồm giá cơ sở công bố 7 ngày một lần, các loại thuế và quỹ bình ổn. Mặc dù điều này giúp thị trường tránh được những cú sốc bất thường, nhưng việc điều hành giá xăng dầu bằng mệnh lệnh hành chính lại không đảm bảo lợi ích của doanh nghiệp. Ông Cường nhấn mạnh, khi doanh nghiệp bị áp đặt quá mức, họ sẽ không còn động lực kinh doanh và sẽ tìm cách lảng tránh, như việc treo biển thông báo hết xăng dầu thời gian gần đây.
Thực trạng cạnh tranh yếu kém và cơ chế điều hành bất cập
Ông Cường cũng chỉ ra thực trạng cạnh tranh yếu kém trong thị trường xăng dầu hiện nay. Việc giá bán nhiên liệu dựa trên mức cơ sở và do Nhà nước điều hành đã khiến thị trường thiếu tính cạnh tranh thực sự. Các công cụ điều hành như thuế, quỹ bình ổn lại sử dụng nguồn lực từ ngân sách và người dân, thay vì dựa trên cơ chế thị trường. Điều này dẫn đến tình trạng “chính sách cào bằng”, không khuyến khích doanh nghiệp nâng cao hiệu quả hoạt động và giảm giá thành sản phẩm.
Đề xuất chuyển đổi sang cơ chế thị trường
Bộ Công Thương đã đưa ra đề xuất chuyển đổi sang cơ chế thị trường, trong đó Nhà nước sẽ không điều hành giá bán lẻ nhiên liệu. Doanh nghiệp sẽ tự tính, quyết giá bán tới người tiêu dùng dựa trên các yếu tố do Nhà nước công bố, bao gồm giá thế giới bình quân 7 ngày một lần và một số chi phí cố định. Doanh nghiệp đầu mối sẽ cộng thêm các khoản chi phí kinh doanh, lợi nhuận định mức để tính giá bán tối đa và phải kê khai giá, thông báo với cơ quan quản lý để giám sát.
Cần loại bỏ lợi nhuận định mức và tăng cường tính minh bạch
Ông Bùi Ngọc Bảo, Chủ tịch Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam, cho rằng cơ chế điều hành hiện tại vẫn bất cập do mang tính hành chính, đặc biệt là về giá. Ông đề xuất loại bỏ lợi nhuận định mức trong công thức tính giá, thay vào đó là quy định một tỷ lệ chi phí lưu thông nhất định thuộc quyền quyết định của doanh nghiệp. Ngoài ra, cần tham chiếu giá cước tàu, chi phí phụ phí, bảo hiểm, tỷ lệ hao hụt, chi phí lưu thông từ nguồn quốc tế để tăng cường tính minh bạch và đảm bảo tính cạnh tranh trên thị trường.
Kết luận
Việc chuyển đổi từ cơ chế điều hành hành chính sang cơ chế thị trường là cần thiết để thúc đẩy cạnh tranh, nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp và tạo lợi ích cho người tiêu dùng. Tuy nhiên, cần có những giải pháp đồng bộ và minh bạch để đảm bảo sự ổn định của thị trường và bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng.
Nguồn: https://vnexpress.net
Xem bài viết gốc tại đây