Cơ chế Mua bán Điện Trực tiếp (DPPA) cho Năng lượng Tái tạo: Cơ hội và Thách thức
Chính phủ Việt Nam vừa ban hành Nghị định số 80/2024/NĐ-CP quy định cơ chế mua bán điện trực tiếp (DPPA) giữa đơn vị phát điện năng lượng tái tạo và khách hàng tiêu thụ điện lớn. Cơ chế này được kỳ vọng sẽ thúc đẩy đầu tư vào năng lượng tái tạo, góp phần phát triển bền vững và nâng cao hiệu quả thị trường điện Việt Nam.
Hai Hình thức Mua bán Điện Trực tiếp
Nghị định 80/2024/NĐ-CP quy định hai hình thức mua bán điện trực tiếp:
Mua bán Điện Trực tiếp qua Đường dây Kết nối Riêng
Trong hình thức này, người mua và người bán thỏa thuận hợp đồng mua bán điện, tự chịu trách nhiệm đầu tư, xây dựng và quản lý vận hành đường dây kết nối riêng. Cách thức này phù hợp với mô hình khu, cụm và người mua không bao gồm đơn vị bán lẻ điện. Giá bán lẻ điện được thực hiện theo quy định của Bộ Công Thương. Trường hợp có sản lượng điện dư, người bán phải đàm phán hợp đồng mua bán điện với EVN.
Mua bán Điện Trực tiếp qua Lưới điện Quốc gia
Hình thức này cho phép người bán và người mua (bao gồm cả đơn vị bán lẻ điện tại các mô hình khu, cụm) ký kết hợp đồng kỳ hạn để quản trị rủi ro về giá. Người bán sẽ bán điện vào thị trường giao ngay với giá thị trường điện (FMP), còn người mua sẽ mua điện thông qua Tổng công ty Điện lực (hoặc đơn vị được ủy quyền/phân cấp). Khách hàng sử dụng điện lớn phải đấu nối cấp điện áp 22 kV trở lên và người bán là đơn vị phát điện năng lượng tái tạo từ gió và mặt trời với công suất từ 10 MW trở lên.
Lợi ích của Cơ chế DPPA
Cơ chế DPPA được kỳ vọng mang lại nhiều lợi ích:
Khuyến khích Đầu tư vào Năng lượng Tái tạo
Cơ chế DPPA tạo điều kiện thuận lợi cho các dự án năng lượng tái tạo tiếp cận thị trường, thu hút đầu tư và góp phần đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 theo Quy hoạch điện (PDP) VIII.
Giảm Phụ thuộc vào EVN và Lưới điện Quốc gia
Cơ chế này tạo ra môi trường cạnh tranh lành mạnh, giải quyết vấn đề tài chính của EVN và giảm phụ thuộc vào lưới điện quốc gia.
Giải quyết Vấn đề Thiếu điện Về Dài hạn
Việc khuyến khích phát triển năng lượng tái tạo, đặc biệt ở miền Bắc, có thể giảm thiểu và giải quyết vấn đề thiếu điện trong tương lai.
Phòng ngừa Rủi ro
Cơ chế DPPA cho phép phòng ngừa rủi ro thông qua việc quy định về hợp đồng kỳ hạn.
Thách thức trong Triển khai DPPA
Tuy nhiên, việc triển khai DPPA cũng đối mặt với một số thách thức:
Duy trì Nguồn điện Ổn định và Phát triển Hệ thống Pin Lưu trữ Năng lượng (BESS)
Để đảm bảo ổn định lưới điện quốc gia và giảm thất thoát điện năng trong bối cảnh nguồn điện tái tạo không ổn định, cần duy trì nguồn điện ổn định hơn và phát triển hệ thống BESS.
Chính sách Điều độ Hợp lý
Cần có các chính sách điều độ hợp lý để giải quyết vấn đề khả năng chịu tải của lưới điện.
Phát triển Nguồn điện Ổn định
Cần phát triển các nguồn điện ổn định hơn như điện khí/LNG và triển khai công nghệ BESS vào sản xuất điện.
Rào cản về Giá bán lẻ Điện
Giá bán lẻ điện hiện nay thấp hơn chi phí sản xuất điện khí/LNG và điện từ công nghệ BESS, tạo ra rào cản cho việc phát triển các nguồn điện này.
Triển vọng và Hướng phát triển
SSI Research kỳ vọng cơ chế DPPA sẽ là bước quan trọng đầu tiên trong việc phát triển Thị trường Bán buôn Điện Việt Nam (VWEM) và tiến tới Thị trường Bán lẻ Điện Cạnh tranh Việt Nam (VREM). Do cơ chế còn mới, một số vấn đề có thể phát sinh trong quá trình triển khai.
Tác động đến Cổ phiếu
Các công ty sở hữu dự án năng lượng tái tạo sẽ hưởng lợi từ cơ chế DPPA. Các dự án nằm gần khu vực sản xuất như Khu công nghiệp, khu kinh tế, khu chế xuất sẽ được hưởng lợi nhiều nhất.
Cổ phiếu được hưởng lợi
HDG, PC1, REE, GEG là những cổ phiếu được kỳ vọng hưởng lợi từ cơ chế DPPA.
Cơ chế DPPA là một bước tiến quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển năng lượng tái tạo, tạo ra thị trường điện cạnh tranh và góp phần xây dựng một nền kinh tế xanh, bền vững tại Việt Nam.
Nguồn: https://vneconomy.vn
Xem bài viết gốc tại đây