Sự phát triển và thách thức của thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam
Giai đoạn 2017-2021 chứng kiến sự bùng nổ của thị trường trái phiếu doanh nghiệp tại Việt Nam, với đỉnh điểm phát hành vào năm 2020-2021, đạt mức 637 ngàn tỷ đồng (28 tỷ USD). Tuy nhiên, đến giữa năm 2022, những yếu kém cơ bản của thị trường bắt đầu lộ diện, dẫn đến các vụ vi phạm pháp luật và chậm thanh toán gốc, lãi, đặc biệt là đối với trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ.
Nguyên nhân dẫn đến sai phạm
Theo các chuyên gia, nguyên nhân chính của tình trạng này là do sự tập trung phát hành trái phiếu riêng lẻ, thiếu kinh nghiệm của nhà đầu tư cá nhân, hạ tầng thị trường chưa hoàn thiện, đặc biệt là hạ tầng thông tin, và cơ chế giám sát chưa hiệu quả. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho các hành vi thao túng và lừa đảo. Cụ thể, từ năm 2019 đến 2023, số lượng phát hành trái phiếu riêng lẻ cao gấp 40 lần so với phát hành ra công chúng, cho thấy sự bất cân đối trong thị trường.
Cần cải thiện cơ chế giám sát và phát triển thị trường lành mạnh
Để khắc phục tình trạng này, các chuyên gia đề xuất một số giải pháp, bao gồm tăng cường tiêu chí xác định nhà đầu tư chuyên nghiệp, mở rộng việc sử dụng xếp hạng tín nhiệm, khuyến khích phát triển các quỹ đầu tư đại chúng, tối ưu hóa kênh phát hành đại chúng, và tăng cường minh bạch thông tin.
Vai trò của Luật Phá sản và cơ chế giải quyết tranh chấp
Luật Phá sản đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra cơ chế giải quyết tranh chấp hiệu quả, giúp thị trường vận hành theo quy luật đào thải. Hiện nay, tình trạng gia hạn thanh toán gốc, lãi trái phiếu đang diễn ra phổ biến, khiến nhà đầu tư lo ngại về khả năng kiện doanh nghiệp. Cần có những giải pháp cụ thể để bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư, như công khai thông tin về khả năng thanh toán của doanh nghiệp, thành lập hội đồng chủ nợ, hoặc thuê tổ chức độc lập đánh giá tình hình của doanh nghiệp.
Thực trạng nhà đầu tư cá nhân và rủi ro tiềm ẩn
Thị trường trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ hiện nay chủ yếu do nhà đầu tư cá nhân chi phối, điều này tiềm ẩn nhiều rủi ro, bao gồm thiếu năng lực thẩm định, tầm nhìn đầu tư ngắn hạn, và dễ bị ảnh hưởng bởi hành vi đám đông. Điều này đã được chứng minh qua việc nhà đầu tư cá nhân dễ bị lợi dụng bởi các tổ chức phát hành yếu kém, không minh bạch.
Cần tăng cường bảo vệ nhà đầu tư
Để bảo vệ nhà đầu tư, cần có những biện pháp cụ thể như làm rõ hơn tiêu chí xác định nhà đầu tư cá nhân chuyên nghiệp, tăng cường kiểm soát hoạt động của các công ty chứng khoán và ngân hàng thương mại, và nâng cao nhận thức cho nhà đầu tư về rủi ro của thị trường trái phiếu doanh nghiệp.
Kết luận
Thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý, các tổ chức phát hành, và nhà đầu tư để xây dựng một thị trường lành mạnh, minh bạch và bền vững.
Nguồn: https://vneconomy.vn
Xem bài viết gốc tại đây
