Nợ xây dựng cơ bản: Vấn đề dai dẳng và nguy cơ tái diễn
Tại phiên thảo luận sáng 7/6, bà Phạm Thị Thanh Mai, Phó đoàn Hà Nội, đã nêu lên vấn đề đáng lo ngại về nợ xây dựng cơ bản. Theo báo cáo Kiểm toán Nhà nước về quyết toán ngân sách 2022, nợ đọng xây dựng cơ bản phát sinh mới trong năm nay lên tới hơn 4.000 tỷ đồng. Đây là giá trị khối lượng thực hiện đã được nghiệm thu, nhưng chưa có vốn để chi trả. Theo Luật Đầu tư công 2024, việc phát sinh nợ này sau 1/1/2025 là hành vi vi phạm.
Nguyên nhân và trách nhiệm
Phó đoàn TP Hà Nội chỉ ra rằng, việc phát sinh nợ sau 2015 một phần là do thiếu kiên quyết, nể nang trong phân bổ vốn đầu tư xây dựng, đầu tư công của các cơ quan, bộ, ngành. Bên cạnh đó, tình trạng chủ đầu tư chưa tháo gỡ khó khăn cho nhà thầu trong xác định khối lượng cũng là một nguyên nhân. Bà Mai nhấn mạnh: “Rõ ràng xác nhận có nợ, nhưng nhiều đơn vị không ưu tiên phân loại dự án để phân bổ, bố trí vốn. Nếu không rốt ráo thì tiếp tục phát sinh nợ mới, gồm khoản liên quan doanh nghiệp thực hiện dự án đầu tư công”.
Hậu quả và giải pháp
Bà Mai cho rằng, cần phân định rõ trách nhiệm của trung ương, địa phương trong bố trí, phân bổ vốn để tránh tái diễn tình trạng nợ đọng. Việc này nhằm tránh ảnh hưởng tới các doanh nghiệp, bởi họ đã “trao niềm tin, vay vốn ngân hàng để làm các dự án công”. Bà đề nghị Chính phủ, bộ và địa phương rà soát kỹ lưỡng, kịp thời thanh toán cho doanh nghiệp khi họ có khối lượng hoàn thành, tránh để phát sinh nợ.
Vai trò của địa phương
Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc thừa nhận, thực tế nợ đọng này chủ yếu tại địa phương, nhất là ngân sách cấp tỉnh và huyện. Ông cho biết, chủ đầu tư một số dự án đã hoàn thành khối lượng công trình, nhưng chưa xin xác nhận của UBND các cấp. Vì thế các khoản thanh toán này chưa được đưa vào kế hoạch vốn đầu tư công trung hạn, kế hoạch vốn hàng năm của địa phương. Bộ trưởng Tài chính đề nghị UBND tỉnh, huyện rà soát lại các khoản này và cần bố trí vốn trong kế hoạch vốn đầu tư công trung hạn, tránh thiệt thòi cho doanh nghiệp.
Bất cập trong thu – chi ngân sách
Bà Đỗ Thị Lan, Phó chủ nhiệm Ủy ban Xã hội, cũng bày tỏ lo ngại về tình trạng nhiều bất cập trong thu – chi ngân sách kéo dài nhiều năm chưa được giải quyết. Số chi chuyển nguồn ngân sách hàng năm vẫn rất lớn, chẳng hạn, số chuyển nguồn ngân sách Nhà nước năm 2022 sang 2023 là hơn 1,1 triệu tỷ đồng. Bộ trưởng Hồ Đức Phớc thừa nhận tình trạng này, song cho hay, chuyển nguồn lớn ở giai đoạn này chủ yếu là nguồn dành cho cải cách tiền lương, chi đầu tư phát triển và nguồn tăng thu, tiết kiệm chi. Ông đề nghị các bộ, địa phương “cố gắng thanh toán ngay trong năm, để số chuyển nguồn giảm đi”.
Nguồn: https://vnexpress.net
Xem bài viết gốc tại đây