Lộ trình tăng thuế tiêu thụ đặc biệt với bia, rượu: Doanh nghiệp lo ngại, chuyên gia đề xuất
Dự thảo sửa Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt đang được Bộ Tài chính đưa ra với lộ trình tăng thuế đối với các sản phẩm rượu, bia trong giai đoạn 2026-2030. Theo đề xuất, bia các loại sẽ chịu thuế 80% từ năm 2026 và 100% vào năm 2030. Rượu sẽ chịu mức thuế từ 50-100% (tùy nồng độ dưới hay trên 20 độ). Lộ trình này dự kiến sẽ đẩy giá bán của các mặt hàng này tăng 20% vào năm 2026 và thêm 2-3% trong các năm tiếp theo.
Doanh nghiệp ngành bia lo ngại tác động tiêu cực
Tuy nhiên, đề xuất tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đã vấp phải sự phản đối từ phía doanh nghiệp ngành bia. Ông Nguyễn Thanh Phúc, Giám đốc đối ngoại Heineken Việt Nam, cho rằng việc tăng thuế ở giai đoạn này sẽ gây ra tác động “rất tiêu cực” cho sản xuất và kinh doanh của ngành. Heineken Việt Nam đã chứng kiến sự sụt giảm doanh số ở mức hai con số trong năm ngoái, lần đầu tiên sau nhiều thập kỷ. Hãng cũng đã phải đóng cửa nhà máy tại Quảng Nam để tối ưu hoạt động. Ông Phúc nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xem xét cẩn trọng và toàn diện chính sách thuế, đảm bảo cân bằng giữa mục tiêu tăng thu ngân sách, ổn định kinh tế và bảo vệ sức khỏe người dân.
Sabeco ủng hộ tăng thuế nhưng lo ngại tác động thị trường
Trong khi đó, đại diện Tổng công ty Bia, rượu, nước giải khát Sài Gòn (Sabeco) bày tỏ sự ủng hộ đối với chính sách thuế nhằm tăng thu ngân sách và hạn chế tác hại của đồ uống có cồn. Tuy nhiên, Sabeco cũng thừa nhận việc tăng thuế sẽ tác động đến cung cầu và sản lượng tiêu thụ. Hãng này mong muốn nhà chức trách đưa ra “đề xuất phù hợp, hỗ trợ doanh nghiệp” để giảm thiểu tác động tiêu cực.
Doanh nghiệp ngành rượu gặp khó khăn, lỗ liên tiếp
Ngoài ngành bia, tình hình của ngành rượu cũng không khả quan. Halico đã ghi nhận lỗ liên tiếp trong 27 quý, lỗ lũy kế gần 458 tỷ đồng. TS Nguyễn Minh Thảo, Trưởng ban Nghiên cứu môi trường kinh doanh và năng lực cạnh tranh, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương (CIEM), cho rằng lộ trình tăng thuế như trên sẽ khiến nhiều doanh nghiệp rượu, bia khó trụ vững. Bà Thảo cho rằng việc thay đổi chính sách cũng ảnh hưởng đến tâm lý nhà đầu tư, cần có thời gian đủ dài, linh hoạt để doanh nghiệp có thể dự liệu, chuyển đổi.
Chuyên gia và Hiệp hội lo ngại tác động tiêu cực
Hiệp hội rượu, bia, nước giải khát (VBA) cũng bày tỏ lo ngại về tác động của việc tăng thuế. Theo VBA, thuế tăng cao sẽ làm giảm sức cạnh tranh của sản phẩm trong nước, khiến nhập lậu gia tăng. Ngoài ra, thuế tăng sẽ ảnh hưởng đến nguồn thu của doanh nghiệp, dẫn đến nộp ngân sách giảm, kéo theo chuỗi cung ứng logistics, du lịch dịch vụ, nông nghiệp… bị ảnh hưởng. Bà Chu Thị Vân Anh, Phó chủ tịch VBA, cho rằng cơ quan soạn thảo chưa đánh giá hết tác động của việc tăng thuế và cần đặt bối cảnh thực tế của Việt Nam khi nghiên cứu. VBA tiếp tục đề nghị nhà chức trách giãn tiến độ, giảm mức tăng thuế suất với rượu bia để tránh gây sốc cho doanh nghiệp.
Heineken kiến nghị giữ ổn định thuế suất, áp thuế theo nồng độ cồn
Heineken Việt Nam kiến nghị giữ ổn định thuế suất với bia ở mức 65% trong 3 năm đầu tiên từ ngày Luật thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) có hiệu lực. Sau đó, mức thuế suất tăng 3 năm một lần, tối đa 3-5% mỗi lần điều chỉnh. Họ cũng kiến nghị áp thuế theo các nồng độ cồn để đảm bảo công bằng. Chẳng hạn, bia nồng độ cồn dưới 5,5% chịu thuế 65%; nồng độ 5,5-15% thuế suất 70% và trên 15% thuế 75%.
Bộ Tài chính khẳng định cần tiếp tục tăng thuế
Bộ Tài chính cho rằng thuế suất điều chỉnh nhưng sức mua mặt hàng này vẫn tăng, do thu nhập của người dân tăng nhanh hơn. Họ đánh giá thuế và giá mặt hàng này còn ở mức thấp, chiếm khoảng 30% giá bán lẻ, trong khi ở nhiều nước là 40-85%. Bộ Tài chính khẳng định cần tiếp tục tăng thuế lên ít nhất 40% giá bán lẻ để giảm tiêu dùng, bởi sử dụng rượu, bia vẫn ở mức cao, có xu hướng tăng.
Chuyên gia cho rằng biện pháp hành chính hiệu quả hơn thuế
Chuyên gia thuế Nguyễn Văn Phụng dẫn số liệu từ cơ quan nhà nước cho biết tiêu thụ đồ uống có cồn đã tăng gấp đôi trong 10 năm qua. Năm ngoái, Việt Nam sản xuất, tiêu thụ trên 4,5 tỷ lít bia. Tỷ lệ lạm dụng rượu bia trên tổng dân số cũng tăng gấp 10 lần sau 6 năm, từ 1,4% vào năm 2010 lên 14,4% vào 2016. Ông Phụng cho rằng thuế tiêu thụ đặc biệt không có tác động đáng kể tới thay đổi hành vi người dùng. Ông cho rằng biện pháp hành chính tốt hơn thuế, ví dụ như Nghị định 100 về xử phạt hành chính trong lĩnh vực giao thông đã tác động lớn tới hành vi tiêu dùng bia, rượu thời gian qua mà không cần tăng thuế.
Chính sách thuế với rượu, bia là bài toán lâu dài
PGS.TS Đinh Trọng Thịnh đánh giá sắc thuế này với bia rượu của Việt Nam đang ở mức thấp so với nhiều nước. Ông Thịnh nhìn nhận chính sách tăng thuế với rượu, bia là bài toán lâu dài để đảm bảo lượng tiêu thụ ở mức thấp. Ông Thịnh cho rằng doanh nghiệp sản xuất cần tái cấu trúc để đáp ứng yêu cầu của xã hội và vì lợi ích lâu dài của thế hệ mai sau.
Nguồn: https://vnexpress.net
Xem bài viết gốc tại đây