Tồn kho ngành thép giảm sau quý 2, nhưng vẫn ở mức cao
Sau khi đạt đỉnh điểm vào quý 4 năm 2022, lượng tồn kho của các doanh nghiệp thép đã giảm đáng kể trong quý 2 năm 2024. Tính đến ngày 30/6, tổng giá trị tồn kho của ngành thép trên sàn chứng khoán ước tính khoảng 75.000 tỷ đồng, giảm khoảng 7.000 tỷ so với cuối quý 1. Tuy nhiên, đây vẫn là mức tồn kho lớn thứ 2 trong vòng 7 quý trở lại đây. Hầu hết các doanh nghiệp thép niêm yết đều giảm quy mô tồn kho, đáng chú ý là Hòa Phát và Hoa Sen đều giảm trên nghìn tỷ đồng so với cuối quý 1. Mặc dù vậy, mức tồn kho hiện tại của các doanh nghiệp vẫn cao hơn đáng kể so với mức trung bình trong năm 2023.
Cơ cấu tồn kho ngành thép
Về cơ cấu, 5 doanh nghiệp là Hòa Phát, Hoa Sen, Nam Kim, VNSteel, Tôn Đông Á chiếm gần 90% tổng giá trị tồn kho của ngành thép trên sàn chứng khoán. Trong đó, Hòa Phát chiếm hơn 53% với giá trị tồn kho tại cuối quý 2 hơn 40.000 tỷ đồng (đã bao gồm cả trích lập dự phòng giảm giá).
Xu hướng giá thép bất lợi tạo áp lực lên doanh nghiệp
Sự sụt giảm tồn kho diễn ra trong bối cảnh xu hướng giá thép thế giới không thuận lợi. Sau một nhịp hồi phục nhẹ trong quý 2, giá thép thanh tương lai đã lao dốc mạnh và lần đầu tiên xuống dưới 3.000 CNY/tấn kể từ năm 2016. Nguyên nhân chính là do nhu cầu ngày càng yếu và nguồn cung dồi dào tại Trung Quốc, quốc gia tiêu thụ thép hàng đầu. Chính phủ Trung Quốc đã ban hành các tiêu chuẩn chất lượng mới cho thép thanh vào tháng 9 năm ngoái, dẫn đến tình trạng thị trường bị bão hòa bởi các kho dự trữ cũ. Bên cạnh đó, tăng trưởng kinh tế Trung Quốc thấp hơn dự kiến trong quý 2 và thị trường bất động sản ảm đạm cũng khiến nhu cầu thép suy yếu. Vietcap dự báo xuất khẩu thép từ Trung Quốc sẽ tiếp tục tăng trong năm 2024, sau khi đã tăng 25% so với cùng kỳ trong 5 tháng đầu năm 2024. Điều này làm dấy lên lo ngại về việc thép Trung Quốc bán phá giá.
Lợi nhuận ngành thép hồi phục trong quý 2
Trong quý 2, các doanh nghiệp thép đã được hưởng lợi từ sự hồi phục của giá thép, dù không đáng kể, cùng với lượng tồn kho lớn. Đa phần các doanh nghiệp thép đều ghi nhận lợi nhuận hồi phục mạnh trong quý 2. Lợi nhuận sau thuế của Hòa Phát, Nam Kim, VNSteel, Tôn Đông Á đều ở mức cao nhất trong vòng 2 năm, kể từ quý 2/2022. Tổng lợi nhuận ngành thép (không tính Pomina do chưa công bố BCTC) trong quý 2 vào khoảng 3.900 tỷ đồng, trong đó phần lớn đến từ Hòa Phát.
Đề xuất điều tra chống bán phá giá
Việt Nam là điểm đến hàng đầu cho lượng thép xuất khẩu tăng gần đây của Trung Quốc, với sản lượng tăng 84% so với cùng kỳ trong 5 tháng đầu năm 2024. Điều này đã thúc đẩy 2 nhà sản xuất thép HRC trong nước (Hòa Phát và Formosa) và 5 nhà sản xuất tôn mạ (bao gồm Hoa Sen và Nam Kim) đệ trình lên Bộ Công Thương đề xuất điều tra chống bán phá giá (CBPG). Trọng tâm của các cuộc điều tra là HRC nhập khẩu từ Trung Quốc và Ấn Độ và tôn mạ kẽm nhập khẩu từ Trung Quốc và Hàn Quốc. Vietcap cho rằng khả năng áp dụng thuế CBPG đối với HRC là khá thấp do nguồn cung trong nước không đủ đáp ứng nhu cầu HRC. Nhu cầu HRC hàng năm của Việt Nam là 12-14 triệu tấn, vượt xa nguồn cung trong nước (4-5 triệu tấn) và công suất tối đa trong nước là 8-9 triệu tấn. Theo Vietcap, mối nguy đối với các nhà sản xuất tôn mạ là đáng kể và khả năng áp dụng thuế CBPG đối với các sản phẩm này cao hơn. Nếu tìm thấy đủ bằng chứng về việc bán phá giá, Vietcap kỳ vọng biện pháp CBPG tạm thời sẽ được áp dụng sớm nhất là vào giữa tháng 9/2024.
Tác động của thuế CBPG
Hòa Phát sẽ là bên hưởng lợi lớn nhất nếu thuế CBPG được áp dụng cho cả HRC và tôn mạ. Các nhà sản xuất tôn mạ, bao gồm Hoa Sen và Nam Kim, sẽ chỉ được hưởng lợi từ thuế CBPG đối với tôn mạ. Trong một diễn biến khác, Ngày 30/7/2024, Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công thương) nhận được thông tin về việc Ủy ban Châu Âu (EC) đã nhận được Hồ sơ đầy đủ hợp lệ yêu cầu điều tra áp dụng biện pháp CBPG đối với sản phẩm thép cuộn cán nóng không hợp kim hoặc hợp kim nhập khẩu từ Việt Nam. Danh sách các nhà sản xuất bị khiếu nại bao gồm Hòa Phát và Formosa. Đây cũng là 2 doanh nghiệp duy nhất có thể sản xuất Thép cuộn cán nóng tại Việt Nam. Nhìn chung, các quyết định CBPG nếu được thông qua sẽ có tác động nhất định đến giá thép cũng như hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp trong ngành. Ở thời điểm này, rất khó để dự báo về quyết định cuối cùng và các doanh nghiệp sẽ phải lên các kịch bản ứng phó với tất cả trường hợp có thể xảy ra.
Nguồn: https://cafef.vn
Xem bài viết gốc tại đây