Thị trường kiểm toán độc lập tại Việt Nam: Cơ hội và thách thức
Sự phát triển của thị trường tài chính cùng với nhu cầu ngày càng cao về tính tuân thủ và minh bạch thông tin tài chính của doanh nghiệp đã tạo ra nhiều cơ hội cho doanh nghiệp kiểm toán độc lập. Số lượng kiểm toán viên và doanh nghiệp kiểm toán tăng lên đáng kể trong những năm gần đây. Theo thống kê của Bộ Tài chính, tính đến tháng 6/2024, cả nước có 2.420 kiểm toán viên hành nghề, chiếm khoảng 39% số người có chứng chỉ kiểm toán viên. Số lượng doanh nghiệp kiểm toán được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện cung cấp dịch vụ kiểm toán là hơn 220.
Chất lượng dịch vụ kiểm toán: Những hạn chế còn tồn tại
Mặc dù các doanh nghiệp kiểm toán đã cải thiện đáng kể về kiểm soát chất lượng hàng năm, nhưng thực tế chất lượng dịch vụ kiểm toán độc lập tại một số doanh nghiệp còn nhiều hạn chế. Vẫn còn tồn tại báo cáo tài chính đã được kiểm toán viên chấp nhận nhưng sau đó vẫn phát hiện có sai phạm, gian lận. Điều này đã dẫn đến sự gia tăng hoạt động thanh kiểm tra của cơ quan quản lý, đặc biệt nhắm vào các công ty kiểm toán cho doanh nghiệp phát hành trái phiếu riêng lẻ.
Hậu quả của sai phạm trong kiểm toán
Các vụ việc liên quan đến sai phạm trong kiểm toán, như vụ Tân Hoàng Minh và Vạn Thịnh Phát, đã phơi bày những lỗ hổng trong hệ thống kiểm soát chất lượng dịch vụ kiểm toán. Nhiều kiểm toán viên dính dáng đến sai phạm đã bị đình chỉ hành nghề kiểm toán trước khi bị xử lý hình sự. Điều này cho thấy sự cần thiết phải siết chặt quản lý và giám sát hoạt động của doanh nghiệp kiểm toán để đảm bảo tính độc lập, khách quan và đạo đức nghề nghiệp của người hành nghề.
Cơ quan quản lý và biện pháp xử lý sai phạm
Cục Quản lý, giám sát kế toán, kiểm toán (Bộ Tài chính) và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đang tăng cường quản lý và giám sát hoạt động của doanh nghiệp kiểm toán. Họ đã thực hiện các cuộc kiểm tra mở rộng tại các công ty kiểm toán, ban hành nhiều quyết định đình chỉ hành nghề với doanh nghiệp và kiểm toán viên có thời hạn theo quy định. Tuy nhiên, số lượng doanh nghiệp kiểm toán được lựa chọn để kiểm tra hàng năm còn chưa nhiều. Cơ quan quản lý cần có biện pháp tháo gỡ, xử lý, ngăn chặn các vi phạm một cách kịp thời.
Luật sửa đổi và những biện pháp tăng cường răn đe
Bộ Tài chính đang đề xuất nhiều nội dung sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kiểm toán độc lập, trong đó, dự thảo bổ sung các hình thức xử phạt như: đình chỉ kinh doanh dịch vụ kiểm toán, không tiếp tục cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ kiểm toán, không tiếp tục cấp giấy chứng nhận đăng ký hành nghề kiểm toán. Dự thảo cũng kéo dài thời hiệu xử phạt từ 1 năm lên 10 năm và tăng mức phạt tiền tối đa. Các biện pháp này nhằm tăng thêm tính răn đe, giúp kiểm toán độc lập trở thành công cụ đắc lực trong việc công khai, minh bạch bức tranh tài chính của đơn vị được kiểm toán, phục vụ lợi ích của doanh nghiệp, các nhà đầu tư và các bên liên quan.
Bài học kinh nghiệm từ quốc tế
Kinh nghiệm quốc tế cho thấy một số nước quy định số tiền phạt đối với doanh nghiệp kiểm toán, kiểm toán viên có giá trị rất lớn, có những nước số tiền phạt tối đa và thời hiệu xử phạt không bị giới hạn, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của hành vi vi phạm mà cơ quan giám sát sẽ áp dụng mức phạt cho phù hợp. Việc xử phạt nghiêm minh đối với các công ty kiểm toán vi phạm sẽ góp phần nâng cao uy tín của ngành kiểm toán và bảo vệ quyền lợi của các bên liên quan.
Nguồn: https://vneconomy.vn
Xem bài viết gốc tại đây
