Sức hút nghiện ngập của thị trường chứng khoán và những bài học đắt giá
Thị trường chứng khoán, với tiềm năng sinh lời nhanh chóng, cảm giác hồi hộp khi theo dõi biến động giá và giấc mộng tự chủ tài chính, đã thu hút rất nhiều người, trong đó có tôi – một nhân viên văn phòng điển hình. Hành trình chinh phục thị trường chứng khoán của tôi là một chuỗi những bài học đắt giá, đầy thú vị nhưng cũng không kém phần khắc nghiệt. Những sai lầm và kinh nghiệm rút ra từ hành trình ấy đã giúp tôi hình thành phong cách đầu tư thận trọng và góc nhìn đa chiều, không chỉ trong chứng khoán mà còn trong cuộc sống.
Phân tán vốn quá mức: “Domino” nguy hiểm
Lúc mới bắt đầu, tôi mắc phải sai lầm kinh điển của người mới: đầu tư dàn trải và phân tán. Bị chi phối bởi tâm lý FOMO (sợ bỏ lỡ) và thiếu kinh nghiệm, tôi cho rằng càng sở hữu nhiều cổ phiếu thì càng có cơ hội gia tăng lợi nhuận. Bất kỳ thông tin nào, từ khuyến nghị của chuyên gia đến tin đồn trên mạng đều khiến tôi “xuống tiền”. Danh mục đầu tư của tôi lúc ấy giống như một bộ sưu tập hỗn độn, từ dầu khí, bất động sản đến tài chính, chứng khoán. Tôi liên tục “chốt lời” từ 2% đến 6% mỗi giao dịch, nhưng vì số vốn quá dàn trải, lợi nhuận lại rất ít. Khi thị trường giảm, tổn thất nhanh chóng bị khuếch đại. Danh mục đầu tư của tôi giống như một dãy domino, mỗi cổ phiếu giảm giá lại kích hoạt khoản lỗ khác. Sự phân tán vốn mà tôi cho là an toàn lại trở thành gánh nặng, thao tác bán không kịp dẫn đến “chốt deal” khi giá cổ phiếu gần chạm sàn, khiến tôi mất đi nhiều khoản lợi nhuận.
Tập trung hạn hẹp: Niềm tin mù quáng
Sau khi rút kinh nghiệm từ việc phân tán vốn quá mức, tôi nỗ lực tinh gọn danh mục đầu tư. Tôi dồn toàn lực nghiên cứu từng cổ phiếu và tin rằng mình đã tìm thấy 2 viên ngọc quý: CTD với niềm tin vào “chu kỳ đáy của cổ phiếu xây dựng”, và HNG với “tiềm năng phát triển nông nghiệp Việt Nam”. Tuy nhiên, niềm tin mù quáng vào “ngọc quý” đã khiến tôi bỏ qua thực tế rằng thị trường chứng khoán là một hệ sinh thái. Các công ty riêng lẻ, dù tiềm năng đến đâu, cũng không thể thoát khỏi xu hướng kinh tế chung. Khi thị trường giảm mạnh, 2 cổ phiếu của tôi cũng không thoát khỏi “làn sóng đỏ”, giá trị cổ phiếu liên tục giảm và nhanh chóng vượt qua mức lỗ của thị trường chung. Cách tiếp cận tập trung hạn hẹp của tôi đã khiến tôi bị bất ngờ bởi những thay đổi của thị trường.
Margin: “Con dao hai lưỡi”
Margin là khoản vay ký quỹ mà nhà đầu tư vay từ công ty chứng khoán để mua cổ phiếu. Trong giai đoạn thị trường tăng trưởng mạnh, việc sử dụng margin có thể giúp nhà đầu tư khuếch đại lợi nhuận. Tuy nhiên, trong giai đoạn thị trường giảm mạnh như năm 2022, nhiều nhà đầu tư, bao gồm cả tôi, đã sử dụng chiến lược “bắt đáy bằng margin” với hy vọng mua vào cổ phiếu khi giá giảm sâu và hưởng lợi từ đà tăng sau đó. Thực tế, thị trường đã không diễn biến như kỳ vọng, giá cổ phiếu tiếp tục lao dốc, khiến nhiều nhà đầu tư “bắt đáy” bị kẹt trong những khoản lỗ nặng nề. Có những giai đoạn 2 viên “ngọc quý” này đã khiến danh mục của tôi lỗ đến hơn 2/3 tài sản.
Bài học đắt giá từ những sai lầm
Sai lầm nối tiếp sai lầm đã dẫn đến khoản lỗ nặng nề cho danh mục đầu tư của tôi. Quá trình này đã mang đến cho tôi nhiều bài học nhớ đời về việc “chơi chứng khoán”:
- Không nên vội vàng mua vào khi giá cổ phiếu giảm sâu hoặc mua đuổi khi cổ phiếu đang tăng giá mạnh, chúng ta luôn cần xác nhận các tín hiệu xu hướng trước khi đưa ra quyết định.
- Trước khi mua vào, cần phân tích kỹ lưỡng tình hình tài chính, hoạt động kinh doanh và tiềm năng phát triển của doanh nghiệp.
- Luôn đặt ra mức cắt lỗ và chốt lời hợp lý và tuân thủ kỷ luật trong đầu tư.
- Không nên “bắt chước người thành công” vì tình trạng tài chính mỗi người sẽ khác nhau.
- Chỉ nên sử dụng nguồn vốn nhàn rỗi để đầu tư theo chiến lược “chơi cổ phiếu”, đảm bảo không gây ảnh hưởng đến tâm lý và kéo theo nhiều quyết định sai lầm tiếp theo.
Hành trình chinh phục thị trường chứng khoán của tôi vẫn còn tiếp tục. Những bài học đắt giá rút ra từ những sai lầm đã giúp tôi trưởng thành hơn, thận trọng hơn trong mỗi quyết định đầu tư. Tôi tin rằng, với sự kiên trì, nỗ lực học hỏi và kinh nghiệm tích lũy, tôi sẽ gặt hái được những thành công trong tương lai.
Nguồn: https://cafef.vn
Xem bài viết gốc tại đây