Thuế tiêu thụ đặc biệt với nước giải khát có đường: Tranh luận giữa lợi ích sức khoẻ và tác động kinh tế
Dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) đề xuất áp thuế 10% lên nước giải khát có hàm lượng đường trên 5 gram/100ml, bao gồm nước ngọt có ga, nước chè, cà phê, nước trái cây, nước uống tăng lực, điện giải, nước uống thể thao. Sữa và sản phẩm từ sữa, nước khoáng thiên nhiên, nước rau quả, nectar rau, quả và sản phẩm từ cacao được miễn thuế.
Lợi ích sức khoẻ và ủng hộ từ cộng đồng quốc tế
Đề xuất này nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ WHO, WB, Quỹ từ thiện Bloomberg Philanthroies, Tổ chức Campaign For Tobacco-Free Kids, UNICEF và Trường đại học Johns Hopkins. Các tổ chức này cho rằng thuế đồ uống có đường là biện pháp hiệu quả để giảm tiêu thụ, ngăn ngừa bệnh tật liên quan đến chế độ ăn uống và giải quyết tình trạng béo phì ở trẻ em. WHO khuyến nghị tăng thuế lên 20% vào năm 2030 để giảm khả năng chi trả của người tiêu dùng và đảo ngược xu hướng tiêu thụ gia tăng. Bộ Y tế Việt Nam cũng đồng tình với ý kiến này, cho rằng mức tăng giá 5% do thuế là không đáng kể và cần tăng thuế để thay đổi hành vi tiêu dùng.
Tranh luận về mức thuế và tác động kinh tế
WB khuyến nghị mức thuế 40% hoặc thuế tuyệt đối 7.000 đồng/lít để tăng giá 20% như WHO đề xuất. UNICEF đề xuất cơ chế thuế phân theo tỷ lệ đường, bắt đầu với mức tối thiểu 20% cho hàm lượng từ 5g đường/100ml. Các tổ chức quốc tế cũng khuyến nghị mở rộng phạm vi thuế lên tất cả đồ uống chứa đường hoặc chất tạo ngọt không đường, bao gồm cả sữa và các sản phẩm từ sữa, nước rau, quả, nectar.
Tuy nhiên, Bộ Tài chính đề xuất mức thuế 10% để khuyến khích sản xuất, nhập khẩu loại nước giải khát ít đường và nâng cao nhận thức của người tiêu dùng. Hiệp hội Bia – Rượu – Nước giải khát Việt Nam (VBA) phản đối, cho rằng nước ngọt không phải là nguyên nhân chính gây thừa cân, béo phì và việc áp thuế sẽ không hiệu quả do người tiêu dùng có thể chuyển sang các sản phẩm có đường, calo cao hơn. VBA cũng lo ngại tác động tiêu cực của thuế đối với ngành giải khát và các ngành phụ trợ.
Kết luận
Việc áp thuế tiêu thụ đặc biệt với nước giải khát có đường là một chủ đề gây tranh cãi. Trong khi lợi ích sức khoẻ là điều không thể phủ nhận, tác động kinh tế cũng cần được cân nhắc kỹ lưỡng. Cần có thêm nghiên cứu và thảo luận để đưa ra giải pháp tối ưu, đảm bảo cân bằng giữa lợi ích sức khoẻ và phát triển kinh tế.
Nguồn: https://vnexpress.net
Xem bài viết gốc tại đây