Trung Quốc: Chiến lược di dời sản xuất né thuế quan Mỹ
Trung Quốc hiện chiếm khoảng 80% thị phần thiết bị năng lượng mặt trời toàn cầu, trong khi phần còn lại chủ yếu đến từ các trung tâm xuất khẩu tại châu Á, theo SPV Market Research. Điều này trái ngược hoàn toàn với hai thập kỷ trước khi Mỹ dẫn đầu ngành này. Từ năm 2012, khi Mỹ bắt đầu áp thuế lên thiết bị điện mặt trời, lượng nhập khẩu đã tăng gấp 3 lần, đạt mức kỷ lục 15 tỷ USD vào năm 2023. Năm ngoái, gần như không có sản phẩm nào nhập khẩu trực tiếp từ Trung Quốc, thay vào đó, khoảng 80% đến từ Thái Lan, Malaysia, Việt Nam và Campuchia, nơi các nhà máy thuộc sở hữu của các công ty Trung Quốc được đặt.
Chiến lược ứng phó linh hoạt của các công ty Trung Quốc
Mặc dù Mỹ đã nhiều lần áp thuế nhằm kiềm chế ngành thiết bị điện mặt trời Trung Quốc trong hơn một thập kỷ qua, các công ty Trung Quốc đã có chiến lược ứng phó linh hoạt. Họ đã liên tục giảm sản lượng tại các trung tâm sản xuất bị Mỹ áp thuế và di chuyển đến các địa điểm mới. Năm ngoái, Mỹ áp thuế lên các sản phẩm năng lượng mặt trời nhập từ Thái Lan, Malaysia, Việt Nam, Campuchia và tiếp tục tăng thuế vào tháng 10 sau khi nhận được khiếu nại từ các nhà sản xuất trong nước. Theo đó, một số nhà máy năng lượng mặt trời lớn do Trung Quốc sở hữu tại Việt Nam đang giảm sản lượng, trong khi các cơ sở mới được mở ở những nơi khác.
Sự bùng nổ sản xuất tại Indonesia và Lào
Trong 18 tháng qua, ít nhất 4 dự án có liên kết với Trung Quốc đã được khởi động tại Indonesia và Lào, cùng với 2 dự án khác được công bố. Tổng cộng công suất sản xuất tấm pin hoặc tế bào quang điện đạt 22,9 gigawatt (GW). Phần lớn sản lượng này sẽ được bán sang Mỹ, thị trường năng lượng mặt trời lớn thứ hai thế giới và là thị trường có lợi nhuận cao nhất. Giá năng lượng mặt trời tại Mỹ trung bình cao hơn 40% so với tại Trung Quốc trong bốn năm qua, theo dữ liệu từ PVinsights.
“Cuộc chơi mèo vờn chuột” giữa Mỹ và Trung Quốc
William A. Reinsch, cựu quan chức thương mại dưới thời chính quyền Clinton và cố vấn cấp cao tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, nhận xét: “Đây là một cuộc chơi mèo vờn chuột khổng lồ.” Ông cho rằng việc di dời sản xuất không quá khó khăn, chỉ cần xây dựng lại và tiếp tục hoạt động. Theo ông, cách các quy định được thiết kế thường khiến Mỹ luôn chậm một bước.
Tranh cãi về thuế quan và cạnh tranh thị trường
Các nhà sản xuất năng lượng mặt trời Mỹ nhiều lần đệ đơn khiếu nại lên chính phủ rằng họ không thể cạnh tranh với các sản phẩm giá rẻ của Trung Quốc. Họ cáo buộc các sản phẩm này được trợ cấp không công bằng từ Bắc Kinh. Tuy nhiên, các công ty năng lượng mặt trời Trung Quốc phản biện rằng khả năng làm chủ công nghệ của họ giúp họ cạnh tranh về giá. Thuế quan là chủ đề lớn trong cuộc bầu cử Mỹ, khi cựu Tổng thống Donald Trump đề xuất áp thuế lên tất cả mặt hàng nhập khẩu nhằm thúc đẩy sản xuất trong nước, bao gồm mức thuế 60% đối với các sản phẩm từ Trung Quốc. Đối thủ của ông, Phó tổng thống Kamala Harris cho rằng kế hoạch của Trump sẽ làm tăng chi phí cho người tiêu dùng Mỹ.
Thắt chặt thuế quan và phát triển chuỗi cung ứng nội địa
Các nhà lập pháp từ cả hai đảng đều ủng hộ việc thắt chặt thuế quan lên các thiết bị điện mặt trời Trung Quốc nhằm phát triển chuỗi cung ứng nội địa. Hạ nghị sĩ đảng Cộng hòa John Moolenaar, Chủ tịch Ủy ban Chọn lọc về Trung Quốc tại Hạ viện, nói với Reuters: “Trong tương lai, công chúng Mỹ cần yêu cầu việc thực thi thuế quan chặt chẽ hơn, đặc biệt là ngăn chặn Trung Quốc sử dụng các quốc gia thứ ba để né luật thương mại của Mỹ.”
Sự bùng nổ sản xuất tại Mỹ
Việc xây dựng các nhà máy sản xuất năng lượng mặt trời tại Mỹ của các công ty Trung Quốc cũng đang bùng nổ. Theo phân tích của Reuters, các công ty Trung Quốc sẽ có ít nhất 20 GW công suất sản xuất pin năng lượng mặt trời ngay tại nước này trong năm tới, đủ để phục vụ khoảng một nửa thị trường Mỹ.
Nguồn: https://vnexpress.net
Xem bài viết gốc tại đây